✻ Kaynak metinde bir soru teşkil etmeyen “Je te l’avais dit.” (“Bunu sana söylemiştim.”) cümlesine çeviri metinde bir soru cümlesi (“[…] sana dememiş miydim?”) şeklinde yer verilmiştir.

✻ “bir sessizlik” anlamına gelen “un silence” ve “bir yerde” anlamına gelen “quelque part” sözcüklerine çeviri metinde yer verilmemiş, “yaratmak” anlamına gelen “créer” ifadesi “unutturmak”, “istemek” anlamına gelen “vouloir” ifadesi “çalışmak”, “nerede” anlamına gelen “où” ifadesi “nedir” şeklinde çevrilmiş, neticeten “Bu, bir yerde bir sessizlik yaratmak isteyen bir gürültü ama nerede olduğunu bilmiyorum…” anlamına gelen “C’est un bruit qui veut créer un silence quelque part, mais je ne sais pas où…” ifadesine çeviri metinde “Bu, bir şeyler unutturmaya çalışan bir patırdı ama, nedir onu bilmiyorum…” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “Kir Margoulis” özel adına çeviri metinde “Kir Marbulis” şeklinde yer verilmiş, “sizin” anlamına gelen “votre” sözcüğü “senin” şeklinde çevrilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Bu ışığa hatırımda gölge düştü…” anlamına gelen “Cette lumière est ternie dans mon souvenir…” ifadesine çeviri metinde “Bu aydınlık hâtıralarımda kökleşmiştir…” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “hayale dalmak” anlamına gelen “être dans les nuages” (“Tu es de nouveau dans tes nuages !”) ifadesine çeviri metinde “Gene burnun havalarda senin!..” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Çeviriye kaynak metinde yer almayan “-(i)m” iyelik eki eklenmiş ve “kemerde” ifadesi “kemerimde” hâline getirilmiştir.

✻ Kaynak metinde yer alan “me” (kendime) sözüne çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ “quatre-vingt-trois livres turques en or” ifadesindeki “livres turques en or” (altın Türk lirası) sözü “Osmanlı altını” şeklinde çevrilmiştir.

✻ “neuf bagues avec pierres” (taşlı dokuz yüzük) sözüne çeviri metinde “üç taşlı yüzük” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “ayaküstü yemek yemek” anlamına gelen “manger sur le pouce” deyimi “parmaklarımızla yemek yedik” şeklinde, “Gönüller (veya yürekler) hareketlendi.” anlamına gelen “Les cœurs se mirent en branle.” ifadesi “Türküler tutturuldu.” şeklinde, “(Şu) Şarkı(yı) söyledik:” anlamına gelen “Nous chantâmes :” ifadesi “Haykırıyorduk:” şeklinde çevrilmiştir.

✻ “Hevesli, düşkün olmak, hazzetmek” anlamlarına gelen “ne pas cracher sur quelque chose” deyimi Türkçede karşılığı olmayan gerçek anlamıyla “tükürmezdi” şeklinde çevrilmiştir.

✻ “Tüm Lübnanlılar gibi Hristiyan Arap olan” anlamına gelen “Arabe chrétienne comme tous les Libanais” sözü “yalnızlık içerisinde yaşayan” anlamına gelen “qui vivait dans la solitude” sözüyle birleştirilmiş, bu nedenle “Yaşlı ve eklem ağrılarından muzdarip, yalnızlık içerisinde yaşayan, tüm Lübnanlılar gibi Hristiyan Arap olan bir kadının, Set Amra’nın, tek kiracılarıydık.” anlamına gelen “Nous étions seuls locataires d’une femme âgée et arthritique, qui vivait dans la solitude, Set Amra, Arabe chrétienne comme tous les Libanais.” cümlesi “Bir uzlet hayatı yaşayan bütün Lübnanlılar gibi, Hıristiyan, Arap, yaşlı ve romatizmalı, Set Amra isminde bir kadının yegâne kiracılarıydık.” şeklinde çevrilmiştir.

✻ “(bana) onu Kira’yla anamı sevdiğim gibi, Barba Yani’yi sevdiğim gibi sevme (kararı verdirdi)” anlamına gelen “à l’aimer comme j’aimais Kyra et ma mère, comme j’aimais Barba Yani” ifadesindeki “Barba Yani” özel adına çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “duyuyordum” ifadesi eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “annemin (veya anamın) evi” anlamına gelen “la maison de ma mère” ifadesine çeviride “anamın adı” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “göz kapaklarım” anlamına gelen “mes paupières” ifadesine çevri metinde “kirpiklerim” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “s’allumer” (telaşlanmak, tutuşmak) fiiline çeviri metinde yer verilmemiş, çeviriye bir sonraki cümleden devam edilmiştir.

✻ Metinde tırnak içerisinde verilmiş olan “écrivain public” (arzuhâlci) ifadesi kaynak metne uyulmayarak tırnak içerisinde verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “— Ne kadar, diye haykırdım sevinçle. — Dört lira. — Veririm, size de söz verdiğim bir liranızı!..” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiş, çeviriye bir sonraki paragraftan devam edilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “grosse” (gür) ifadesi “uzun” şeklinde çevrilmiş, çeviride “jura sur ses yeux” (gözlerinin üzerine yemin etti) ifadesine yer verilmemiştir.

✻ Çeviri metinde Fransızcada “fırtına” anlamına gelen “orage” sözcüğünün yerine “turuncu” anlamına gelen “orange”, “alaca karanlık” anlamına gelen “crépuscule” sözcüğünün yerine “gurup” anlamına gelen “chute du jour, coucher du soleil” sözcüğünün çevirisine yer verilmiş, “fırtınalı bir alaca karanlığın” anlamına gelen “un crépuscule d’orage” ifadesi “turuncu bir günbatımının” şeklinde çevrilmiştir.

✻ “yayla” anlamına gelen “hameau” sözcüğüne çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde “güvenmek, istinat etmek” anlamına gelen “s’appuyer sur” ifadesi “harcamak” şeklinde çevrilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “iki ay sonra” anlamına gelen “deux mois après” ifadesi “iki gün sonra” şeklinde çevrilmiştir.

✻ Çeviriye kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “aile” ifadesi eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde “Mikhaïl onun yanıtını duymaktan umudunu kestiğinde” anlamına gelen “quand Mikhaïl désespérait d’entendre sa réponse.” ifadesi “cevabını öğrenmek için Mihail’in sabırsızlandığı bir sırada” şeklinde çevrilmiştir.

✻ “Şubat sonuna doğruydu…” anlamına gelen “C’était vers la fin février…” cümlesi “Kışın sonlarındaydık…” şeklinde çevrilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “prince Charles” özel adına çeviri metinde “Prens Carol” şeklinde, “1867” yılına “1876” şeklinde yer verilmiştir.

✻ “birkaç” anlamına gelen “quelques” ifadesi “üç” şeklinde çevrilmiştir.

✻ Cümlenin kaynak metinde geçen “Hi ! hi ! hii !… Sacrées babouches de la Vierge !… Toutes les saintes icones !… Douze Apôtres et Quarante Martyrs de l’Eglise !… Hi ! hi ! hii !… Braves chevaux, nom de Dieu et du Saint-Esprit !…” bölümüne çeviride yer verilmemiş, bu cümlenin yalnızca “Les quatorze Evangiles !… Soixante Sacrements !…” (“On dört İncil, altmış kuddas”) bölümü çevrilmiştir. Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “gibilerden bir sürü küfürleri sıraladı” ifadesi eklenmiştir.

✻ “Kışın çay, yazın şuruplar içiyor ve tüm yıl cadaïfler, saraïliéler yiyor, kahve içiyor, nargileler tüttürüyor, süsleniyor ve dans ediyorduk.” anlamına gelen “L’hiver, on buvait du thé, l’été des sirops, et toute l’année on mangeait des cadaïfs, des saraïliés, on buvait du café, on fumait des narguilés, on se maquillait et on dansait…” cümlesinin yalnızca “Kışın çay, yazın şuruplar, nargile içilir, süslenir ve raksedilirdi.” bölümü çevrilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “her altı ayda bir” anlamına gelen “tous les six mois” ifadesi “her altı günde bir” şeklinde çevrilmiştir.

✻ “çağın (veya dönemin) ihtişamıyla” anlamına gelen “avec le faste de l’époque” ifadesine çeviride yer verilmemiştir.

✻ “pazar gününün güzel bir öğleden sonrası” anlamına gelen “un bel après-midi de dimanche” ifadesi “güzel bir pazar akşamı” şeklinde, “altın kakmalı, oymalı büyük bir gümüş tepsi” anlamına gelen “un gros plateau en argent ciselé, incrusté d’or” ifadesi “altın yaldızlı ve oymalı büyük bir gümüş tepsi” şeklinde çevrilmiştir.

✻ “Bu hareket ızdıraplı (veya gaddar, iğrenç, menfur) bir tik hâlini aldı.” anlamına gelen “Ce mouvement devint un tic atroce.” ifadesine çeviride yer verilmemiştir.

✻ Fransızcada hem “hala” hem “teyze” anlamına gelen fakat kaynak metinde aynı kişiyi belirten “la tante” ifadelerinden ilki “hala”, ikincisi “teyze” şeklinde çevrilmiştir.

✻ “Baba” anlamına gelen “le père” ifadesine çeviride “patron” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Fransızcada hem “amca” hem “dayı” anlamına gelen “oncle” [Kaynak metinde “oncles” (dayılar) şeklinde geçmektedir.] sözüyle kaynak metnin başkişisinin annesinin kardeşlerinden bahsedilmesine rağmen çeviri metinde bu sözcüğe “amcalar” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “sol” anlamına gelen “gauche” ifadesine çeviri metinde “sağ” şeklinde, “tümör, ur, yumru” anlamına gelen “tumeur” ifadesine “çürük” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “onun (Tanrısı)” anlamına gelen “son (Dieu)” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ “kendisinden (veya ondan) yapmasını istediklerinden” anlamına gelen “de ce que (son Dieu) voulait qu’elle fît” ifadesi “kendisini böyle yaratmış olmasından” şeklinde çevrilmiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “hiç de” ifadesi eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “iki (Tanrı)” anlamına gelen “deux (Dieux)” ifadesine çeviri metinde “tanrılar” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “üzengi” anlamına gelen “étrier” sözcüğüne “mahmuz” şeklinde, “atın karnı” anlamına gelen “le ventre du cheval” ifadesine “at” şeklinde, “(yirmi) adım” anlamına gelen “(vingt) pas” ifadesine “yirmi metre” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “biraz mesafeli (veya uzakta) duran” anlamına gelen “qui restait un peu à distance” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ “Beni bir parmak işaretiyle çağırdı […]” anlamına gelen “Il m’appela d’un signe du doigt […]” ifadesine çeviri metinde “Beni eliyle yanına çağırdı […]” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “sedirin üzerine” anlamına gelen “sur le sofa” ifadesine çeviri metinde “sofada yere” (Sofa: Evlerde oda kapılarının açıldığı genişçe yer, hol, TDK.) şeklinde, “kırmızı” anlamına gelen “rouge” ifadesine “siyah” şeklinde yer verilmiştir.

✻ “beyaz (ekmek)” anlamına gelen “(pain) blanc” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde “Mais on les acceptait comme une rançon, la rançon du plaisir.” şeklinde geçen ve “Ama bunlar bir fidye, zevkin fidyesi olarak kabul ediliyordu.” anlamına gelen cümleye çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “minik” anlamına gelen “petit” sözcüğüne ve “Alors” sözcüğüyle başlayan cümlede yer alan “je les quittai” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “sarışın” anlamına gelen “blond” ifadesine çeviri metinde “kumral” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “fit la chatte”, “à sa mort” ve “à lui arracher” ifadelerine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ “Hepimiz yorgunduk […]” anlamına gelen “Et nous étions tous fatigués […]”, “Esniyorduk…” anlamına gelen “On bâillait…” ve “déjà” ifadelerine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Çeviri metinde “l’aube” sözcüğüne de “l’aurore” sözcüğüne de “şafak” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde “On appelait des moussafirs les courtisans qui venaient chez nous. Et ces moussafirs lui baisaient les mains et les sandales, à tout propos. Elle allait les tirer par le nez ou par la barbe ; leur versait du sirop sur les charbons qui brûlaient par-dessus le toumbaki des narguilés ; leur offrait à boire dans son verre et cassait le verre pour les vexer, mais revenait une minute après appuyer le bout de sa chevelure sur la bouche de l’homme qu’elle venait de blesser…” şeklinde geçen paragrafa çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ “yanak” anlamına gelen “joue” sözcüğü “çene” şeklinde çevrilmiştir.

✻ “Beyin aşırı inceliğinin bunda hayli (veya büyük) payı oldu (veya inceliği buna büyük katkı sağladı).” anlamına gelen “L’extrême délicatesse du bey y contribua beaucoup.” cümlesi “Beyin azamî hadde varan nezaketinin de bunda tesiri yoktu.” şeklinde çevrilmiştir.

✻ Çeviri metinde “hıçkırıklar” anlamına gelen “sanglots” sözcüğüne de “çığlıklar, haykırışlar” anlamına gelen “cris” sözcüğüne de “hıçkırıklar” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “ravisseur” sözcüğüne çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ “aracı, çöpçatan (kadınlar)” anlamına gelen “entremetteuses” sözcüğüne çeviri metinde “bohçacı kadınlar” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “subtiles comme l’éther” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde Kira’nın (kara) gözlerini niteleyen ve “güzel” anlamına gelen “beau” (Kaynak metinde “beaux” şeklinde geçmektedir.) ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “art arda üç gün (veya üst üste üç gün)” anlamına gelen “trois jours de suite” ifadesine çeviri metinde “üstüste üç defa” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “avec une figure de jeu de massacre” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “uzun ve sarkık bıyıklı” anlamına gelen “aux longues moustaches tombantes” ifadesine çeviri metinde “uzun sarıklı, bıyıklı” şeklinde, “şaki (veya haydut) gözlü” anlamına gelen “aux yeux de bandit” ifadesine “katil gözlü” şeklinde, “muazzam bir heykel (veya bir dev, büyük bir heykel, dev bir heykel)” anlamına gelen “un colosse” ifadesine “bulanık yüzlü bir adam” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “yemek yemek” anlamına gelen “prendre ses repas” (Kaynak metinde “prendre mes repas” şeklinde geçmektedir.) ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde “Abd-ul-Medjid” (Abdülmecid) şeklinde geçen özel ada çeviri metinde “Abdülhamid” şeklinde, “Turquie” (Türkiye) şeklinde geçen özel ada “Osmanlı” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “görkemli, gösterişli, revnaklı” anlamına gelen “superbe” sözcüğüne çeviri metinde “mükemmel” şeklinde, “pitoresk, resimsi” anlamına gelen “pittoresque” sözcüğüne “pek hoş” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “dizlerimin üzerine inmiş pantolonumu (veya donumu, külotumu) toplarken” anlamına gelen “en ramassant ma culotte qui me descendait sur les genoux” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “uzaklaştım” ifadesi eklenmiştir.

✻ “nefesim kesilene kadar onun gibi yaptım” anlamına gelen “je fis comme lui jusqu’à ce que je perdisse le souffle” ifadesi “tâ onun nefesi kesilinceye kadar ben de peşlerine takıldım” şeklinde çevrilmiştir.

✻ Kaynak metinde “o dönemin” anlamına gelen “de ce temps-là” ifadesine çeviri metinde “o zamanlar” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde “en ufak endişe olmadan, her türlü azaptan (veya sıkıntıdan) muaf (veya azade)” anlamına gelen “sans le moindre souci, exempte de toute gêne” ifadesine çeviri metinde “her türlü sıkıntıdan ve endişeden azâde” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve aynen “Altın Boynuz” anlamına gelen “Corne-d’Or” özel adına çeviri metinde “Haliç” şeklinde, “Pera” anlamına gelen “Péra” özel adına “Beyoğlu” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “büyük sigara salonunun halısında (veya halısı üstünde)” anlamına gelen “sur le tapis du grand fumoir” ifadesine çeviri metinde “salonun büyük halısı üstünde” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “koruyucum, hamim” anlamına gelen “ma protectrice” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ “(Onlar) Arkadaştırlar.” anlamına gelen “Ils sont des amis.” ifadesine çeviri metinde “Dostumdur.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bir kaçış” anlamına gelen “une fuite” ifadesine çeviri metinde “bir karar” şeklinde, “öldürülebileceğimi” anlamına gelen “que je pourrais être tué” ifadesine “öldürüleceğimi” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “bile” sözcüğü eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve metnin bazı bölümlerinde bilhassa tercih edilen “Constantinople” (Konstantinopolis) özel adına çeviri metinde “İstanbul” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “siz” anlamına gelen “vous” sözcüklerinin tümü “sen” şeklinde çevrilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bedbahtlık (veya felaket, talihsizlik)” anlamına gelen “le malheur” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “Turquie” (Türkiye) özel adına [Kaynak metinde “en Turquie” (Türkiye’de) şeklinde geçmektedir.] çeviri metinde “burada” şeklinde yer verilmiştir.

✻ “servet (veya başarı) getirmek” anlamına gelen “faire fortune” ifadesine (Kaynak metinde “font fortune” şeklinde geçmektedir.) çeviri metinde “saadet getirmek” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “güzel” anlamına gelen “belle” sözcüğü (Kaynak metinde “belles” şeklinde geçmektedir.) ile “sayesinde, yararlanarak” anlamına gelen “à la faveur de” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Asya kıyısı” anlamına gelen “la côte asiatique” ifadesine çeviri metinde “Anadolu kıyısı” şeklinde, “seyrediyordum (veya seyre dalıyordum)” anlamına gelen “je contemplais” ifadesine “seyrettim” şeklinde, “Pera” anlamına gelen “Péra” özel adına “Beyoğlu” şeklinde, “Konstantinopolis” anlamına gelen “Constantinople” özel adına “İstanbul” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “koşular” anlamına gelen “courses” sözcüğüne çeviri metinde “koşullar” şeklinde yer verilmiştir. (Bu sözcük, çeviri metnin önceki baskısında “koşular” şeklinde geçmektedir.)

✻ “bunaltıcı, hazin, iç karartıcı” anlamına gelen “triste” ifadesine çeviri metinde “nefret ettiğim” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “dağ keçilerinin” anlamına gelen “des chamois” ifadesi “develerin” şeklinde, “yalak” anlamına gelen “l’abreuvoir” ifadesi “sulak” şeklinde, “hürriyetim” anlamına gelen “ma liberté” ifadesi “hürriyet saatim” şeklinde, “görüyordum” anlamına gelen “je voyais” ifadesi “hissediyordum” şeklinde çevrilmiştir.

✻ Çeviriye kaynak metinde yer almayan “-(i)miz” iyelik eki eklenmiş, “kılavuz (veya rehber)” anlamına gelen “le guide” ifadesi “kılavuzumuz” hâline getirilmiştir.

✻ “[…] tek bir adamdan kaçmak, bütün bir çeteden kaçmaktan daha kolaydı.” anlamına gelen “[…] il était plus facile d’échapper à un seul homme qu’à toute une bande.” ifadesine çeviride “[…] bütün bir çetenin takibinden kurtulmak, bir adamın elinden kaçmaktan daha kolaydı.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “[…] fakat büyük bir sigara salonu bizi ayırıyordu.” anlamına gelen “[…] mais un grand fumoir nous séparait.” ifadesine çeviri metinde “[…] fakat aramızda büyük bir salon vardı.” şeklinde, “böylelikle” anlamına gelen “ainsi” ifadesine “meselâ” şeklinde, “her gün” anlamına gelen “tous les jours” ifadesine “bütün gün” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “[…] mutlulukla bağırdım (veya haykırdım).” anlamına gelen “[…] m’écriai-je, heureux.” ifadesiyle “gözleri üzerine” anlamına gelen “sur ses yeux” ifadesine ve “Dört lira.” anlamına gelen “Quatre livres.” cümlesiyle “— Veririm, size de vadettiğim lirayı!..” anlamına gelen “— Je les donne ! Et à vous, la livre promise !” cümlesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen, “sakal” sözcüğünü niteleyen ve “kaba” anlamına gelen “grosse” sözcüğüne çeviri metinde “uzun” şeklinde, “yazıcı” anlamına gelen “scribe” sözcüğüne “arzuhalci” şeklinde yer verilmiştir. Hâlbuki “arzuhâlci” anlamına gelen sözcüğünün Fransızcası dört cümle öncesinde belirtildiği üzere “écrivain public” şeklindedir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “terasımda” anlamına gelen “sur ma terasse” ifadesine çeviri metinde “oturduğum binada” şeklinde, “[…] fazla yakınında bulunmamaya dikkat ettim” anlamına gelen “je fis attention de ne pas me trouver trop près […]” ifadesine “[…] pek dikkat ettim” şeklinde, “düşünüyordum” anlamına gelen “je pensais à” ifadesine “hatırladım” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen, Kurt özel adını niteleyen ve “zavallı” anlamına gelen “pauvre” sözcüğüne ve “anbean (veya her an)” anlamına gelen “à tout moment” ile “Kadın (veya o, kendisi) bunu fark etti.” anlamına gelen “Elle s’en aperçut.” ifadelerine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “tek kamusal alan (veya meydan)” anlamına gelen “la seule place publique” ifadesine çeviri metinde “biricik meydan” şeklinde, “Grand Concert-Variétés’nin güzel terasının tam üstünde” anlamına gelen “au-dessus même de la belle terasse du Grand Concert-Variétés” ifadesine “Grand Concert-Variétés kahvesinin tam üstünde” şeklinde, “onu […] içiyordum” anlamına gelen “Je la gobais […]” ifadesine “[…] onu içtim” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “ve” anlamına gelen “et” ifadesine çeviri metinde “bununla birlikte” şeklinde, “açmaz, güçlük, kararsızlık, karışıklık, kaygı, tasa” anlamına gelen “embarras” ifadesine “tereddüt” fakat “embarrassé” ifadesine “üzüntü” şeklinde, “bir kâbus zannettiğimi (veya zannettiğim şeyi) kovmak için” anlamına gelen “pour chasser ce que je prenais pour un cauchemar” ifadesine “bir kâbus zannettiğim hayali kovmak için” şeklinde, “dişi geyik, maral” anlamına gelen “biche” ifadesine “geyik” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “siz” anlamına gelen “vous” sözcüklerinin tümü “sen” şeklinde çevrilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bağırdı (veya hayretle bağırdı, haykırdı)” anlamına gelen “s’exclama-t-il” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “Burada bulunan” ifadesi eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Küçük Asya” demek olan “Asie Mineure” ifadesine çeviri metinde “Anadolu” şeklinde yer verilmiştir. Hâlbuki Anadolu’nun Fransızcadaki tam karşılığı (İki kullanım da birbirlerine karşılık teşkil ediyor olsa dahi.) “l’Asie Mineure” değil “l’Anatolie” şeklindedir. Yazar, “l’Asie Mineure” ifadesini bilhassa tercih etmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bilgelik, hikmet, irfan” anlamına gelen “la sagesse” ifadesine çeviri metinde “itikâf” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “kudurganlıkla, öfkeyle” anlamına gelen “rageusement” ile “aynı anda” anlamına gelen “à la fois” ifadelerine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ “maharetle, ustaca, ustalıkla” anlamına gelen “adroitement” ve “çıplak” anlamına gelen “nu” ifadeleri çeviriye eklenmemiş, “yere oturmuş adamların tahtayı çıplak ayaklarını elleriyle aynı ölçüde ustaca kullanarak tornadan geçirdiği” anlamına gelen “où des hommes, assis par terre, tournaient le bois en se servant de leurs pieds nus aussi adroitement que de leurs mains” ifadesi “yere oturmuş adamlar, elleri kadar ayaklariyle de torna döndürüyorlardı” şeklinde çevrilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen, “sakal” sözcüğünü niteleyen ve “buruş buruş, buruşuk, kırış kırış, kırışık” anlamına gelen “chiffonné” ifadesine çeviri metinde “kirli” şeklinde, “gözler” sözcüğünü niteleyen ve “iyi” anlamına gelen “bons” ifadesine “elâ” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “pitoresk (veya resimsi)” anlamına gelen “pittoresque” ifadesi “yeni”, “hep (veya her zaman)” anlamına gelen “toujours” ifadesi “mutlaka” şeklinde çevrilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen, -çeviri metindeki- “yüzler” sözcüğünü niteleyen ve “güzel” anlamına gelen “belles” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “gönül (veya yürek)” anlamına gelen “cœur” ifadesine çeviri metinde “keder” şeklinde, “balsam (mec. avuntu)” anlamına gelen “baume” ifadesine “güzellik” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “sessizliği” ifadesi eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “azgın, kızgın, öfkeli, şiddetli” anlamına gelen “furieux” sözcüğüne çeviri metinde “müthiş” şeklinde, “sendeleyerek” anlamına gelen “titubant” sözcüğüne “titriyerek” şeklinde yer verilmiştir.

✻ “Her, tüm” anlamına gelen “tous” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “hain ve yüreği olmayan arkadaşım olan kemerimin de beni […] terk etmiş olduğunu anladığımda (veya terk etmiş olduğunun farkına vardığımda)” anlamına gelen “quand je m’aperçus que mon Kémir, mon ami traître et sans cœur, m’avait quitté également” ifadesi “kemerimin de bu hain ve kalbsiz dostumun da, […], birlikte sıvışmış olduğunu görünce” şeklinde çevrilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Bocaladım (veya sendeledim), el çırptım ve Rumence haykırdım (veya bağırdım):” anlamına gelen “Je chancelai, battis des mains et criai en roumain :” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “artık” anlamına gelen “plus” ve “aynı anda” anlamına gelen “en même temps” ifadeleriyle “Bu hareket ızdıraplı (veya gaddar, iğrenç, menfur) bir tik hâlini aldı.” anlamına gelen “Ce mouvement devint un tic atroce.” cümlesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “tesadüfün gönderdiği (veya tesadüfen gönderilmiş)” anlamına gelen “envoyé par le hasard” ifadesine çeviri metinde “tesadüfen gönderdiği” şeklinde, “bir köpeğin sıkıntısında (veya sefaletinde)” anlamına gelen “dans la détresse d’un chien” ifadesine “köpekten” şeklinde, “(Köy) Bana daha az çirkin göründü.” anlamına gelen “Il me parut moins laid.” ifadesine “Burası bana daha çirkin göründü.” şeklinde, “kemerimin fikriyle boğazımdan sıkılmış hâlde” anlamına gelen “serré à la gorge par l’idée de mon Kémir” ifadesine “kemerimin düşüncesiyle” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “sonbahar” anlamına gelen “l’automne” ifadesine çeviri metinde “kış” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Biriktirebildiğimiz” anlamına gelen “que nous avions pu faire” ifadesine çeviri metinde “Biriktirdiğim” şeklinde, “bana onu istirahat etmeye davet etme kararı aldırdı” anlamına gelen “me décidèrent à le convier à prendre du repos” ifadesine “onu istirahate çekilmeye davet ettim” şeklinde, “intihap ettim” anlamına gelen “je choisis” ifadesine “intihap ettik” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “görüyor musun?” ifadesi eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “öpmek” anlamına gelen “baiser” ifadesine çeviri metinde “emmek” şeklinde, “fakir, yoksul, zavallı, züğürt” anlamlarına gelen “pauvre” ifadesine “ihtiyar” şeklinde, “hayretle bağırdı, haykırdı” anlamına gelen “s’exclama” ifadesine “içini çekti” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “[…] anlıyor (veya görüyor) musunuz?” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “[…] koruyucu hapishaneler Osmanlı tebaası için gerçek zindanlardı.” anlamına gelen “Les prisons préventives […] étaient de vraies oubliettes pour les sujets ottomans.” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “benimki kadar ağır (veya ciddi, vahim) suçlar” anlamına gelen “des délits aussi graves que le mien” ifadesine çeviri metinde “benim gibi ağır bir itham altında olanlar” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Bu, geri kalan hayatımın kemirgen kurdu oldu.” anlamına gelen “Ce fut le ver rongeur de ma vie d’après.” cümlesine çeviri metinde “Bu, sonraki hayatımı kemiren bir kurt oldu.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “pitoresk (veya resimsi)” anlamına gelen “pittoresque” ifadesine çeviri metinde “yeni” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Yazarın “Barba, amca (veya dayı), Yunancada cana yakınlık hissedilen her yaşlı insana [söylenmesi] teklifsizce uygun düşen sözcük. Böylelikle: Barba Yani.” anlamına gelen “Barba, oncle, en grec, mot qui s’applique familièrement à tout homme âgé avec qui on sympathise ; ainsi : Barba Yani.” dipnotuna çeviri metinde “Rumca dayı anlamınadır.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “cesurane (veya güle oynaya, neşeyle)” anlamına gelen “gaillardement” zarfıyla (Çeviri metinde geçen “neşeyle” sözcüğü kaynak metindeki “joyeusement” zarfının karşılığıdır.) “ve ancak o vakit” anlamına gelen “et seulement alors” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “önünde” anlamına gelen “devant toi” ifadesine çeviri metinde “önümde” şeklinde, “kalabalığın içinde yok olmak” anlamına gelen “disparaître dans la masse” ifadesine “kalabalığa karışmamak” şeklinde (Çeviri metinde “kalabalığa karışmamalı” şeklinde geçmektedir.), “girebileceksin” anlamına gelen “tu pourras entrer” ifadesine “girebilirsin” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “insanlığın adil bir atası” anlamına gelen “un patriarche juste” ifadesine (Patriarche: Nom donné aux grands ancêtres de l’humanité et de l’histoire du peuple hébreu, selon la Bible, Larousse.) çeviri metinde “Nuh” (Fransızcadaki karşılığı Noé şeklindedir.) şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Tufandan sonra gelen insanlığın öncekinden daha iyi olmadığı doğru ama bu, onun kendi hatasından değil. Bu, Tanrı’nın -on altı yaşındaki benim gibi- dünyayı iyi tanımaması ve ne yaptığını bilmemesinden.” anlamına gelen “Il est vrai que l’humanité qui a suivi le déluge n’a pas valu mieux que la précédente ; mais ce n’est pas de sa faute, à elle. C’est que Dieu (comme moi à seize ans) connaissait mal le monde et n’a pas su ce qu’il faisait.” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “ağrılı (veya elemli)” anlamına gelen “endolori” sıfatına çeviri metinde “elâ” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “[…] olmamızın kefaretiymişçesine ızdırapları” anlamına gelen “des souffrances expiatoires pour avoir […]” ifadesine çeviri metinde “olmamızın bir kefareti” şeklinde, “baba ile ağabeyin” anlamına gelen “du père et du frère” ifadesine “babamızın ve ağabeyimizin” şeklinde yer verilmiştir.

✻Kaynak metinde geçen ve “tatlı tabakları” anlamına gelen “des assiettes à dessert” ifadesine çeviri metinde “yemek tabağı” şeklinde yer verilmiştir.

✻Kaynak metinde geçen ve “bu hayvan” anlamına gelen “cette bête” ifadesine çeviri metinde “bir hayvan” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “[…] bir felaket bu…” anlamına gelen “[…] c’est un malheur…” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Paraların çalınmış. Ama bunun için kendini öldürmen gerekmez!” anlamına gelen “On t’a volé tes sous. Mais il ne faut pas te tuer pour cela !” ifadesine çeviri metinde “Paralarını çaldılar diye kendini öldürecek değilsin ya!..” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “Bu da kederlenecek şey mi?..” cümlesi eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ilk “ignorer” fiiline çeviri metinde “haberi olmamak” şeklinde, ilkine gönderme yapan ikinci “ignorer” fiiline “bilmemek” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “Damas fut pour moi un vrai chemin de Damas […]” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “[…] ihtiyatına saygı gösterdim (veya paye verdim).” anlamına gelen “[…] je respectai se réserve.” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Ben de (veya ise) yorgunluktan çiğnenmiş ve mutluluktan sersemlemiş hâlde örtümün (veya yorganımın) üzerine uzandım.” anlamına gelen “Moi, écrasé de fatigue et hébété de bonheur, je m’allongeai sur ma couverture.” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “[…] alalım!” anlamına gelen “Prenons […]!” ifadesine çeviri metinde “[…] neden almıyalım?” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Dileyin […]” anlamına gelen “Demandez […]” ifadesine çeviri metinde “bile […]” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “[…] ödeyeceğim.” anlamına gelen “[…] je paierai.” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “Le désespoir s’empara de moi aussitôt que le mirage s’évanouit.” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “o ölçüde balçığa bata çıka yürümemiş” anlamına gelen “[…] n’avaient pataugé dans autant de boue” ifadesine, “gözlerim” anlamına gelen “mes yeux” ifadesine ve “(her) ikisi de yerdeydi” anlamına gelen “l’un et l’autre par terre” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “(birinin) hakkını geri vermek” anlamına gelen “faire justice (à quelqu’un)” ifadesine (Kaynak metinde “Et ton frère fera même justice à mon aîné !..” şeklinde geçmektedir.) çeviri metinde “haklamak” şeklinde (Çeviri metinde “Kardeşin de ağabeyimi haklıyacak!..” şeklinde geçmektedir.) yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “sol” anlamına gelen “gauche” sıfatına çeviri metinde “sağ” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “elbiseler(i) kadar sık” anlamına gelen “aussi souvent que de robes” ifadesine çeviri metinde “elbiseler(i) kadar şık” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “birkaç hafta” anlamına gelen “quelques semaines” ifadesine çeviri metinde “üç hafta” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “asla affetmeyeceğim […]” anlamına gelen “que je ne pardonnerai jamais” ifadesine çeviri metinde “asla affedemeyeceğim […]” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Eğer bana bu istikbalin sana ayırdığı mutluluğu temin edemezsen […]” anlamına gelen “[…] si tu ne peux pas me garantir le bonheur que cet avenir te réserve” ifadesine çeviri metinde “Sen bu istikbalin sana hayırlı olacağını iddia edemezsin […]” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “âşık” anlamına gelen “amoureuse” sözcüğüne çeviri metinde “âşifte” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “acele etmek” anlamına gelen “se dépêcher de” fiiline çeviri metinde yer verilmemiştir.