✻ Kaynak metinde geçen ve “ben” (birinci tekil şahıs) anlamına gelen “je” ifadesi “o” (üçüncü tekil şahıs) olarak anlaşılmış, bu nedenle “Hiçbir şey görmüyor ve duymuyordum” anlamına gelen “Je ne voyais ni n’entendais rien” ifadesi “Bir şey görmüyor ve duymuyordu” şeklinde çevrilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “(sen) isterdin” anlamına gelen “tu aimerais” sözünün öznesi ikinci tekil şahıs olduğu hâlde birinci tekil şahıs olarak anlaşılmış, bu nedenle “(sen) isterdin” ifadesi “(ben) isterdim” şeklinde çevrilmiştir.

✻ Kaynak metinde yer alan ve “ebediyet” anlamına gelen “l’éternité” sözcüğü “edebiyat dünyası” şeklinde çevrilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “sol omuz” anlamına gelen “l’épaule gauche” ifadesine çeviride yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde “tira” şeklinde geçen “ateş etti” ve “blessant” şeklinde geçen “yaralayarak” ifadeleri “silah atarak” (Silah atmak: Silahtan mermileri boşaltmak, TDK.) ve “yaraladı” olarak anlaşılmış, bu nedenle “doktorun sol omzunu ağır biçimde yaralayarak ona yakın mesafeden iki el ateş etti” ifadesi “doktora yakından iki el silah atarak onu omuzundan ağır yaraladı” şeklinde çevrilmiştir.

✻ “Bir öğle sonrası” (veya bir öğleden sonra) anlamlarına gelen “un après-midi” ifadesi “bir akşam üzeri” şeklinde çevrilmiştir.

✻ Kaynak metinde “Toujours” sözcüğüyle başlayıp “suite” sözcüğüyle biten paragrafa çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde “Cependant” sözcüğüyle başlayıp “acceptais” sözcüğüyle biten paragrafa çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “kırlangıçlara yavrularını yetiştirmeleri için gereken vakit” anlamına gelen “le temps nécessaire aux hirondelles pour élever leurs petits” ifadesine çeviri metinde “kırlangıçların yuva kurmalarına yetecek kadar kısa süreler” şeklinde çevrilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “GÜN DOĞUMU” veya “GÜNEŞİN DOĞUŞU” anlamına gelen “LEVER DU SOLEIL” ifadesine çeviri metinde “GÜNDOĞUSU” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “uluslararası (veya beynelmilel, enternasyonal, milletlerarası) bir dil bilmeniz gerekiyor” anlamına gelen “il vous faut connaître une langue internationale” ifadesine çeviri metinde “bir Doğu dili bilmeniz gerekli” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “pezevenk yığını” anlamına gelen “tas de maquereaux” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “gerekli (veya lüzumlu, zaruri)” anlamına gelen “nécessaire” ifadesine çeviri metinde “tatlı” şeklinde, “[…] lanet ederim (veya lanetlerim).” anlamına gelen “Je maudirais […]” ifadesine “[…] nefret ederim.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “açığa vuruyor” anlamına gelen “il trahit” ifadesine çeviri metinde “gizleyemiyor” şeklinde, “her gün” anlamına gelen “chaque jour” ifadesine “bir gün” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “Le traquer ne sert à rien.” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “pek” sözü eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “henüz hiçbir şeyi değiştirmemiş olan” anlamına gelen “qui n’a encore rien changé” ifadesine çeviri metinde “çare bulamamıştır” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “yabancı (veya bigâne, ecnebi)” anlamına gelen “étranger” sıfatına çeviri metinde “Avrupalı” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde birinci tekil şahısla kurulmuş olan “Eh bien, finalement, j’ai emboîté le pas.” cümlesine çeviri metinde birinci çoğul şahısla kurulmuş bir cümle şekilde (“Eh, ne yapalım, sonunda biz de gidişe ayak uydurduk.” şeklinde) yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Oysa ben, insanlığın tüm geçmişiyle alakalı olduğu gibi, bu ülkenin uzak geçmişiyle alakalı da ancak bir avuç (veya az) şey biliyorum.” anlamına gelen “Or, je ne sais que peu de choses du passé lointain de ce pays, comme de tout le passé de l’humanité.” cümlesine çeviri metinde “Oysa ben bu ülkenin ve bütün insanlığın geçmişine ait çok az şey biliyorum.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “korkunç ölçüde vasat” anlamına gelen “d’une affreuse médiocrité” ifadesine çeviri metinde “çok kötü” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “C’est un pourvoyeur de grandes maisons closes.” cümlesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “Elle souffre d’un mal chronique à la matrice, qui l’immobilise au lit.” cümlesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Bu küçük, benim için günden güne daha değerli oluyor.” anlamına gelen “Elle m’est toujours plus chère, cette petite.” cümlesine çeviri metinde “Bu küçüğü günden güne daha çok seviyorum.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Hiçbir zaman […] ödemediler.” anlamına gelen “Ils n’ont jamais payé […]” ifadesine çeviri metinde “Hiçbir zaman […] ödeyemediler.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “lord Cromer” (Lort Cromer) özel adına çeviri metinde “Lord Gromez” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Mikhaïl artık benim Mikhaïl’im değil.” anlamına gelen “Mikhaïl n’est plus mon Mikhaïl.” cümlesine çeviri metinde “Mihail artık o eski Mihail değil.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Canıma minnet! (veya İyi ya!)” anlamına gelen “Tant mieux !” ifadesine çeviri metinde “Ne yapalım!” şeklinde, “[…] iyi biliyoruz.” anlamına gelen “[…] nous savons bien […]” ifadesine “[…] bilmiyor muyuz?” şeklinde, “az anlaşılabilir (veya kavranabilir) veya açıklanabilir” anlamına gelen “peu compréhensible ou explicable” ifadesine “anlaşılması güç” şeklinde, “(bir) milyon lira” anlamına gelen “le million de livres” ifadesine “bir milyon sterlin” şeklinde, “ruhlar” anlamına gelen “des âmes” ifadesine “birtakım ruhlar” şeklinde, “yüceltmek” anlamına gelen “exalter” ifadesine “sevgiyle anma” şeklinde, “büyük, yoksul sanatçılar” anlamına gelen “les grands artistes pauvres” ifadesine “o sanatçılar” şeklinde, “daha” anlamına gelen “plus” ifadesine “biraz daha” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “pastane” anlamına gelen “pâtisserie” ifadesine çeviri metinde “dükkân” şeklinde, “multimilyoner” anlamına gelen “multimillionnaire” ifadesine “milyoner” şeklinde, “para babası” anlamına gelen “richarde” ifadesine “karı” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bırakmak” anlamına gelen “laisser” ifadesine çeviri metinde “kaybetmek” şeklinde, “büyük (veya hatırı sayılır) bir bölüm” anlamına gelen “une bonne partie” ifadesine “yarı” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “Mikhaïl divague : j’ai perdu mon premier compagnon de route.” cümlesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “ayaktakımı (veya avam)” anlamına gelen “populace” ifadesine çeviri metinde “halk” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “ikilem” anlamına gelen “dilemme” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Ne yazık!” anlamına gelen “[…] c’est dommage.” ifadesine çeviri metinde “Bana yazık oluyor.” şeklinde, “Mısır’da” anlamına gelen “en Égypte” ifadesine “Mısır da” şeklinde, “bir büyük kuruş” anlamına gelen “une grosse piastre” ifadesine “bir kuruş” şeklinde, “burjuva (veya kent soylu)” anlamına gelen “bourgeois” ifadesine “orta halli” şeklinde, “hastalıkları olup olmadığı şüpheli” anlamına gelen “sont […] suspectes de maladies” ifadesine “hastalıklı olma olasılığı fazla” şeklinde, “Ben de bundan muzdaribim.” anlamına gelen “Et j’en souffre.” ifadesine “Bu yoksunluk da insana acı geliyor.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “henüz icat edilmiş olan” anlamına gelen “qui venait d’être créé” ifadesine çeviri metinde “yeni iş” şeklinde, “ve” anlamına gelen “et” bağlacına “bununla birlikte” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Bir sürü şey öğreniyorum.” anlamına gelen “J’apprends un tas de choses.” cümlesine çeviri metinde “Bir sürü şey öğreniyordum.” şeklinde yanlış haber kipi kullanılarak yer verilmiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “geçici” sıfatı eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “kifayetsiz (veya güdük) cömertliğiyle varlığını sağlayan beyin yanında oturmak (veya kalmak) mecburiyetinde (veya zorunda) olan” anlamına gelen “qui doit […] demeurer auprès du bey dont la maigre générosité assure son existence” ifadesine çeviri metinde “geçici ve cılız cömertliğinden yararlandığı Bey’in yanında kalacak olan” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “alıklaştıran (veya sersemleştiren)” anlamına gelen “abrutissant” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Mikhaïl’in bana söylemiş olduğu gibi” anlamına gelen “ainsi que Mikhaïl me l’avait dit” ifadesine çeviri metinde “Mikhaïl’in haber verdiği gibi” şeklinde, “bin altın lira değerinde (veya liralık) birkaç onluk” anlamına gelen “quelques dizaines de milliers de livres-or” ifadesine “on binlerce altın lira” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “heyula” anlamına gelen “spectre” sözcüğüne çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “[…] ona betimledim.” anlamına gelen “Je lui ai représenté […]” ifadesine çeviri metinde “[…] ona anımsattım.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “brave” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bekçi” anlamına gelen “gardien” ifadesine çeviri metinde “polis” şeklinde, “nazik (veya zarif)” anlamına gelen “poli” ifadesine “nazlı” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Bu akşam yazmayacaksın.” anlamına gelen “Tu n’écriras pas ce soir.” cümlesine çeviri metinde “Bu gece yazamazsın.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “akont” anlamına gelen “l’acompte” ifadesine çeviri metinde “avans bir lira” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Port Said benim için yüreğimin gezegenimizin evrensel hayatının atardamarlarının nabzını hissettiği ve kaydettiği deniz yollarının büyük dört yol ağzı olarak kalacak.” anlamına gelen “Port-Saïd demeurera pour moi le grand carrefour des routes maritimes où mon cœur a senti et enregistré la pulsation des artères de la vie universelle de notre planète.” ifadesine çeviri metinde “Port-Said benim gözümde, yeryüzünün nabzını duymuş ve kaydetmiş olduğum, denizyollarının büyük kavşağı olarak kalacaktır.” şeklinde, “[…] açık (veya aşikâr, ayan) görünümüne, belgin (veya belirgin, belli, sarih) hissine sahip oldum.” anlamına gelen “[…] j’ai eu la vision claire, le sentiment précis […]” ifadesine “[…] apaçık bir biçimde görüp hissettim.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “vahşi” anlamına gelen “féroce” sıfatına çeviri metinde “sırnaşık” şeklinde, “bir kurtarıcı melek” anlamına gelen “un ange sauveur” ifadesine “bir kurtarıcı” şeklinde, “Klein […] belli belirsiz iki sözcük telaffuz etti […]” anlamına gelen “Klein […] prononça deux mots imperceptibles […]” ifadesine “Klein […] iki sözcük fısıldadı […]” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bir askerlik muafiyet belgesi (veya tezkere)” anlamına gelen “un certificat d’exemption du service” ifadesine çeviri metinde “askerlik teskerem” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “yücelik” anlamına gelen “grandeur” ifadesine çeviri metinde “yoğunluk” şeklinde, gelecek zaman kipiyle çekimlenmiş olan “je le goûterai” ifadesine “zevk duyarım” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “sabahları ve öğleden sonraları” anlamına gelen “matin et après-midi” ifadesine çeviri metinde “sabah akşam” [Her vakit, daima, sürekli, devamlı. (TDK)] şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “acele etmek (veya gayret göstermek)” anlamına gelen “s’empresser” fiiline çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “doğal (veya rahat, serbest) bir tarz” anlamına gelen “un ton dégagé” ifadesine çeviri metinde “yukarıdan bir bakış” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bulmak” anlamına gelen “trouver” fiiline çeviri metinde “doğurmak” şeklinde, “sedir” anlamına gelen “cèdre” sözcüğüne “set” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “alışılagelen (veya alışılmış, olağan)” anlamına gelen “coutumier” sıfatına çeviri metinde “sürekli” şeklinde, “başköşeye kurulmak (veya şeref yerine oturmak)” anlamına gelen “trôner” fiiline “buyurmak” şeklinde, “siesta (veya öğle uykusu)” anlamına gelen “sieste” ifadesine “dinlenme” şeklinde, “(mec.) çocuklar” anlamına gelen “nichée” ifadesine “ev halkı” şeklinde, şimdiki zaman kipiyle çekimlenmiş olan “commence à” ifadesine “koyuldu” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “ani ruh hâli değişiklikleri” anlamına gelen “les sautes d’humeur” ifadesine “heyecanlı cümleler” şeklinde, “[…] istedim.” anlamına gelen “Je voulus […]” ifadesine “[…] istiyordum.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “özgürlüğün […] elinde olduğu” anlamına gelen “la liberté est à la merci […]” ifadesine çeviri metinde “özgürlüğüne son verebileceği” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “valinin dostluğuna nail (veya sahip) olan [veya dostluğundan istifade eden, dostluğunun tadını (veya zevkini) çıkaran]” anlamına gelen “celui qui […] jouit de l’amitié du gouverneur” ifadesine çeviri metinde “tasarruf sahibi birinin dostu olan” şeklinde, “Türk lirasından oluşan tomarlar” anlamına gelen “rouleaux de livres turques” ifadesine “altın tomarlar” şeklinde, “lira” anlamına gelen “livre” ifadesine “altın” şeklinde, “Yaşam basittir (veya zahmetsizdir).” anlamına gelen “La vie est facile.” cümlesine “Yaşam ucuzdur.” şeklinde, “Batı” anlamına gelen “Occident” ifadesine “Doğu” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “kaybolmuş” anlamına gelen “perdu” ifadesine çeviri metinde “sığınmış” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “sakin (veya soğukkanlı, telaşsız)” anlamına gelen “placide” ifadesine çeviri metinde “kayıtsız bir tavırla” şeklinde, “karın doyurmayan Tanrı sevdası ile önemli tek sevda olan para sevdası” anlamına gelen “l’amour de Dieu qui ne nourrit pas le ventre, et celui de l’argent, le seul qui compte” ifadesine “karın doyurmayan Allah’la, daha önemli olan diğeri, yani para Tanrısından biri” şeklinde, “ruh” anlamına gelen “âme” ifadesine “iman” şeklinde, “riayet edilecek örnekler” anlamına gelen “des exemples à suivre” ifadesine “benzerlikler” şeklinde, “değiştirmeyeceklerdir” anlamına gelen “[…] ne changeront pas” ifadesine “değiştiremeyeceklerdir” şeklinde, “bildiği (veya bildikleri)” anlamına gelen “ce qu’il savait” ifadesine “anlayışı” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “(alkollü sert) içki” anlamına gelen “eau-de-vie” [Boisson alcoolique extraite par distillation de divers produits fermentés (vins, cidres, marcs, canne à sucre, fruits divers, etc.), Larousse.] ifadesine çeviri metinde “rakı” şeklinde, “tüttürüyorlardı” anlamına gelen “Ils […] fumaient.” ifadesine “[…] çubuk ve nargilelerini tüttürüyorlardı.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Senin de sağlığına oğlum Adrien!” anlamına gelen “A la tienne aussi, mon fils Adrien !” ifadesine “Senin de afiyetine, oğlum Adriyen!” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Hatta […] hayli olasıdır.” anlamına gelen “Il est même fort possible […]” ifadesine çeviri metinde “Hatta […] bile olasıdır.” şeklinde, “hep” anlamına gelen “toujours” ifadesine “yine” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “kıyısıyla” anlamına gelen “avec sa côte” ifadesine çeviri metinde “kıyılarıyla” şeklinde, “birçok küçük körfez” anlamına gelen “nombre de petits golfes” ifadesine “sayısız küçük koylar” şeklinde, “safir ve zümrütten” anlamına gelen “de saphir et d’émeraude” ifadesine “zümrütten ve gök buluttan” şeklinde, “Bu ülkeyi o kadar [Çok fazla. (TDK)] mı seviyorsunuz?” anlamına gelen “Vous aimez tellement ce pays ?” ifadesine “Bu ülkeyi bu kadar [Yaklaşık. (TDK)] mı sevdiniz?” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “ama” sözü eklenmiş, kaynak metinde geçen ve “yalancı çıkarma (veya yalanlama, tekzip etme)” anlamına gelen “contredire” ifadesine çeviri metinde “düzeltme” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “çıkarcı sevgilerini istismar ederek (veya sömürerek) ispat ettiği” anlamına gelen “dont il a fait preuve en exploitant les amours intéressées” ifadesine çeviri metinde “bedenlerini satma yoluyla gösterdiği” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “de front” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “o hâlde (veya öyleyse)” anlamına gelen “alors” ifadesine çeviri metinde “düşündüm” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “umarsız (veya çaresiz, umutsuz, ümitsiz)” anlamına gelen “désespéré” ifadesine çeviri metinde “telaşlı” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “açıkça (veya düpedüz) iğrenç (veya tiksindirici)” anlamına gelen “franchement répugnantes” ifadesine çeviri metinde “ilginç” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “bulmak” ifadesi eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “kâfi gelecek” anlamına gelen “suffira” ifadesine çeviri metinde “yeterli geliyor” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “O hâlde ışık saçan (veya ışıklı) özgürlüğün için ara sıra cefa çek!” anlamına gelen “Souffre donc parfois pour ta lumineuse liberté !” ifadesine çeviri metinde “Işıklı özgürlüğün uğrunda ara sıra canın sıkılsa da aldırma.” şeklinde, “Kuşkusuz ki gelecek,‘Yuvarlanan taş yosun tutmaz.’ diyen atasözüne rağmen bana hak verecek.” anlamına gelen “Et il est certain que l’avenir me donnera raison, en dépit du proverbe qui dit : Pierre qui roule n’amasse pas mousse.” ifadesine “Gelecekte bana hak verileceğine kuşku yok; bir atasözü, ‘Yuvarlanan taş yosun tutmaz’ der ya, aldırma […]” şeklinde, “[…] bu, herhangi bir kırkıcının makası lehindedir hep.” anlamına gelen “[…] c’est toujours pour les ciseaux d’un tondeur quelconque.” ifadesine “[…] hemen makas altına gider.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “gönül okşamalarına boğuluyoruz” anlamına gelen “on nous comble de prévenances” ifadesine “bize birçok şey ikram ediyorlar” şeklinde, “aldatmak, kandırmak, yanıltmak” anlamına gelen “donner le change” fiiline “karşılık vermek” şeklinde, “bir felaketler hikâyesi” anlamına gelen “une histoire de malheurs” ifadesine “felaketler” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bu nedenle, nitekim” anlamına gelen “ainsi” ifadesine çeviri metinde “örneğin” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “les mensonges de Klein” ve “qui contribuait à nous rendre sympathiques à ceux qui nous recevaient et nous offraient à manger, à boire et à fumer, prenant un vif plaisir à nous écouter et nous témoignant de la déférence” ifadelerine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “iyi olduklarına inandığımız” anlamına gelen “que nous croyons bons” ifadesine çeviri metinde “iyi olduklarını tahmin ettiğimiz” şeklinde, “geçmişimiz” anlamına gelen “notre passé” ifadesine “geleceğimiz” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “benim gibi” ve “senin gibi” ifadeleri eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “iyi” anlamına gelen “bon” sıfatına çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “mümkün olduğunca az şakalaşmak (veya şaka yapmak)” anlamına gelen “badiner le moins possible” ifadesine çeviri metinde “olabildiğince korunmak” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Yiddiş” anlamına gelen “yddisch” sözcüğüne çeviri metinde “İbranice” şeklinde, “yaklaşık yüz (veya yüze yakın)” anlamına gelen “centaine” ifadesine “yüz” şeklinde, “bana telaşlı bir ilerleyiş (veya gezi, yolculuk) gibi geliyor” anlamına gelen “il me semble que […] est une course inquiète” ifadesine “bana öyle geliyor ki […] telaşlı bir haber götürüyor” şeklinde, “seriyor” anlamına gelen “déployer” fiiline “geriyor” şeklinde, “Tümü, bir ağaç parçası, bir testi veya bir tabağın yanı sıra ağır yükü de başlarında taşıyor.” anlamına gelen “Elles portent toutes, sur la tête, le gros fardeau aussi bien qu’un bout de bois, une cruche ou une assiette.” ifadesine “Hepsi de başları üstünde ağır yükler ya da bir tahta parçası taşıyor.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “O anlarda yalnız, mutlu ve hüzünlüyüm (veya boynu büküğüm, kederliyim, üzgünüm).” anlamına gelen “A ces moments, je suis seul, heureux et triste.”, “bu dağlarda” anlamına gelen “dans ces montagnes”, “kaybolmuş (hâlde)” anlamına gelen “perdu” ve “Mısır’da olduğu gibi.” anlamına gelen “Comme en Egypte.” ifadelerine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bahtımız (veya akıbetimiz, kısmetimiz, talihimiz)” anlamına gelen “notre sort” ifadesine çeviri metinde “biz” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “iki” anlamına gelen “deux” sıfatına çeviri metinde “ilk” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “avunuyordum” ifadesi eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “üç gün önce” anlamına gelen “il y a trois jours” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bir mutsuzun” anlamına gelen “d’un malheureux” ifadesine çeviri metinde “bu mutsuz insanın” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde bir konuşmaya ait olmayan cümle çeviri metinde bir konuşmaya ait olan bir cümle şeklinde gösterilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “eli böğründe kalmak (veya ne yapacağını bilemez hâlde olmak)” anlamına gelen “être désemparé” fiiline çeviri metinde “işsiz güçsüz (olmak)” şeklinde, “köy” anlamına gelen “village” sözcüğüne “kasaba” şeklinde, “vurmak” anlamına gelen “taper” fiiline “göstermek” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bahtım (veya akıbetim, kısmetim, talihim)” anlamına gelen “mon sort” ifadesine çeviri metinde “halim” şeklinde, “hiçbir zaman istememiş olan” anlamına gelen “qui […] n’eut jamais voulu” ifadesine “hiçbir zaman istemeyecek olan” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “sacré” sıfatıyla “comme pas un” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “kıs kıs gülmek (veya sırıtmak)” anlamına gelen “ricaner” fiiline çeviri metinde “homurdanmak” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “mucibince (veya gereğince, layıkıyla)” anlamına gelen “dignement” ifadesine çeviri metinde “mükemmel bir biçimde” şeklinde, “çok kolay” anlamına gelen “si facile” ifadesine “kolay” şeklinde, “Talihin birkaç gözdesi hariç, tüm insan hayatının kifayetsiz (veya güdük) bir maddi refah (veya rahatlık) için verilen vahşi bir mücadeleden (veya çekişmeden, kavgadan, savaştan, savaşımdan) ibaret olduğunu görmüyor mu?” anlamına gelen “Ne voit-il pas que, quelques favoris du sort exceptés, toute la vie humaine se réduit à une lutte féroce pour un maigre bien-être matériel ?” ifadesine çeviri metinde “Başlarına talih kuşu konmuş beş on kişiyi bir yana bırakırsan, bütün insanların hayatı, en basit bir maddi rahatlık uğruna yırtınmaktan başka nedir ki!” şeklinde, “en bedbin (veya karamsar, kötümser) düşüncem (veya fikrim)” anlamına gelen “ma plus sombre pensée” ifadesine “bu zavallı düşüncem” şeklinde, “yüreğimi dondurdu” anlamına gelen “me glaça le cœur” ifadesine “içimi burktu” şeklinde, “açığa vuran (veya açıkça söyleyen, öğreten)” anlamına gelen “qui professait” ifadesine “öneren” şeklinde, “en kötücül (veya zararlı) ahlaki zaaflarımızdan (veya eksikliklerimizden, kusurlarımızdan, zayıflıklarımızdan) biri” anlamına gelen “une de nos plus malfaisantes infirmités morales” ifadesine “en büyük günahımız olan kin” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “meşhur” anlamına gelen “fameux” sıfatıyla “zira […] insanlığı mutlu olmaktan alıkoyan ilk fenalık (veya kötülük)” anlamına gelen “car […] le premier mal qui empêche l’humanité d’être heureuse” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “iş” anlamına gelen “travail” sözcüğüne çeviri metinde “peş” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “şimdi, şu anda” anlamına gelen “maintenant” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “yazmak” anlamına gelen “écrire” fiiline çeviri metinde “öğünmek” şeklinde, “onları aptallaştıran” anlamına gelen “qui les rendait stupides” ifadesine “tüm anlamlarını yitirmişlerdi” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “batırmak (veya daldırmak)” anlamına gelen “plonger” fiiline çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “ancak on metelik harcayarak” anlamına gelen “en ne dépensant […] que dix météliks” ifadesine çeviri metinde “ancak yüz paralık alışveriş edip” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “herif” sözü eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Çünkü artık başka kurtuluş umudumuz kalmamıştı.” Anlamına gelen “Car nous n’avions plus d’autre espoir de salut.” cümlesine çeviri metinde “Çünkü başka kurtuluş kalmamıştı.” şeklinde, “sade bir biçimde” anlamına gelen “frugalement” ifadesine “doyurucu” şeklinde, “alaca karanlık” anlamına gelen “crépuscule” ifadesine “grup” şeklinde, “görkemi ruhlarımızın derinliklerine […] çöken” anlamına gelen “dont la splendeur se déposait au fond de nos âmes” ifadesine “görkemli ruhlarımıza […] çökmüş” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “müthiş, müzmin (veya kronik, süreğen) bunalımın (veya sıkıntının) tahribatından koruyan bu hamlede” anlamına gelen “il est […] dans cet élan qui […] nous met à l’abri des ravages du terrible cafard chronique” ifadesine “bizi o müthiş can sıkıntısından koruyan hamledir” şeklinde, “bizimkine benzer bir sıkıntı (veya sefalet) içerisinde bulunma mazeretleri bile olmayan” anlamına gelen “qui n’avaient pas même l’excuse de se trouver dans une détresse semblable à la nôtre” ifadesine “bizimkine benzer bir sefalet içinde bulunmak gibi bir mazeretleri bile olmayan” şeklinde, “bu köylüler” anlamına gelen “ces paysans” ifadesine “bu saygıdeğer köylüler” şeklinde, “keşfettiğimiz” anlamına gelen “que nous découvrons” ifadesine “önümüze çıkan” şeklinde, “çok yakında” anlamına gelen “tout proche” ifadesine “yeniden” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “görünmek isteyiş” ifadesi eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “müşfik (veya şefkatli)” anlamına gelen “tendre” ifadesine çeviri metinde “tatlı” şeklinde, “umutsuzluk (veya ümitsizlik)” anlamına gelen “désespoir” ifadesine “ıstırap” şeklinde, “hareketli (veya rahatsız, taşkın)” anlamına gelen “agité” sıfatına “acılı” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “şimdi” anlamına gelen “maintenant” sözcüğüyle “yaşamak” anlamına gelen “vivre” sözcüğüne çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “omuzlarımızı çiğneyen şiddetli (veya şedit) bir ahmakıslatan (veya çisenti)” anlamına gelen “une bruine féroce écrasant nos épaules” ifadesine çeviri metinde “sırtımızda dinmeyen bir yağmur” şeklinde, “eski ayakkabılar” anlamına gelen “savates” sözcüğüne “pabuçlar” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde tekil hâlde kullanılan “la journée” sözcüğüne çeviri metinde çoğul hâlde (“günler” şeklinde) yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “… -Dİğİ vakit (veya -DİğİndE) anlaşılacağız” anlamına gelen “on nous comprendra quand…” ifadesine çeviri metinde “Bizi anlamak için şu olaya tanık olmalı…” şeklinde, “doğan güneş” anlamına gelen “le soleil levant” ifadesine “sabah güneşi” şeklinde, “gidiyoruz” anlamına gelen “nous allons” ifadesine “koşuyoruz” şeklinde, “yıldız” anlamına gelen “astre” ifadesine “güneş” şeklinde, “nefretle beslenemiyoruz (veya geçinemiyoruz)” anlamına gelen “nous ne pouvons pas vivre de la haine” ifadesine “yine de yaşayamıyoruz” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “(senin) temennan” anlamına gelen “ton salamalec” ifadesine çeviri metinde “alacağın temenna” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “yolculuk etmek (veya geziye çıkmak, seyahat etmek)” anlamına gelen “voyager” sözcüğüne çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bir eğri çizgi (veya hat)” anlamına gelen “une […] ligne courbe” ifadesine çeviri metinde “bir yarım daire” şeklinde, “böyle (veya bunun gibi) bir” anlamına gelen “un tel” ifadesine “bir” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “seyre dalabilelim” anlamına gelen “[…] que nous puissions […] contempler” ifadesine çeviri metinde “seyredebileyim” şeklinde, “peri âlemi” anlamına gelen “féerie” sözcüğüne “masal dekoru” şeklinde, “kurtuluş umudu” anlamına gelen “espoir de salut” ifadesine “umutlar” şeklinde, “tek neşesi (veya saadeti, sevinci) için” anlamına gelen “pour la seule joie de” ifadesine “zevkini tatmin için” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “— Konuşun beyefendi!” anlamına gelen “— Parlez, Monsieur !” ifadesine çeviri metinde “— Buyurun, sizi dinliyorum.” şeklinde, “Arkadaşımın güzel yüzlü (veya yakışıklı) bir İspanyol asilzadesi (veya beyzadesi, soylusu) gibi at koşturmaya koyulması için […]” anlamına gelen “[…] pour que mon compagnon se mit à cavalcader comme un bel hidalgo” ifadesine “Arkadaşımın çenesini açması için […]” şeklinde, “[…] ne heyecan (veya coşku) ne kayıtsızlık fakat yalnızca anlayışlı bir ilgi (veya merak, yakınlık) açığa vuruyordu.” anlamına gelen “Celui-ci […] ne trahissait ni émotion ni indifférence, mais simplement un intérêt intelligent.” ifadesine “[…] ne üzülüyor, ne büsbütün kayıtsız davranıyor, yalnızca soğukkanlı bir ilgi gösteriyordu.” şeklinde, “Doğulularda” anlamına gelen “chez les Orientaux” ifadesine “Türklerde” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bir belagat (veya fesahat) prensi” anlamına gelen “un prince de l’éloquence” ifadesine çeviri metinde “çok iyi bir konuşmacı” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Bu, bu insanların âdetlerinde var.” anlamına gelen “c’est dans les mœurs de ces gens-là” ifadesine çeviri metinde “Böyle adamlardan her şey umulur.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “iyi bilinen (veya aşina, maruf olunan)” anlamına gelen “bien connue” ifadesine çeviri metinde “her zamanki” şeklinde, “ulu tanrılarına […]” anlamına gelen “[…] ses grands dieux” ifadesine “gözleri üstüne […]” şeklinde, “düşünüyordu (veya düşlüyordu)” anlamına gelen “songeait” ifadesine “anımsıyordu” şeklinde, “fikri” anlamına gelen “idée de” ifadesine “hayali” şeklinde, “belki […] onaylamamı” anlamına gelen “peut-être […] que je […] confirme” ifadesine “benim katkıda bulunmamı” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bizi […] şaşırttı” anlamına gelen “il nous boucha un coin” ifadesine çeviri metinde “içimizi açtı” şeklinde, “sizi” anlamına gelen “vous” ifadesine “kederinizi” şeklinde, “Asya Türkiyesi” anlamına gelen “Turquie d’Asie” ifadesine “Türkiye” şeklinde, “bilmeliydi” anlamına gelen “il devait savoir” ifadesine “düşünmeliydi” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “Solomon” özel adına çeviri metinde “Salomon” şeklinde, “Daha ileri gitmeye cesaret (veya cüret) edemedi” anlamına gelen “Elle n’osa pas aller plus loin” ifadesine “Daha ileri gidemedi” şeklinde, “iyi biliyordum.” anlamına gelen “Je savais bien” ifadesine “çok iyi biliyorum.” şeklinde, “mağlup (hâlde)” anlamına gelen “vaincue” ifadesine “inanmış bir tavırla” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde bir konuşmaya ait olmayan cümle çeviri metinde bir konuşmaya ait olan bir cümle (“— Sara çoğul konuşuyordu. Ancak Salomon başka türlü düşünüyordu […]”) şeklinde gösterilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “ancak (veya sadece, yalnız, yalnızca)” anlamına gelen “ne […] que” ifadesine çeviri metinde “oldukça” şeklinde, “nazarında gerçekten […] utanç verici hiçbir şeyinizin olmadığı” anlamına gelen “aux yeux de laquelle vous n’avez vraiment rien d’infâme […]” ifadesine “sizin de kendisine hiçbir kötülük etmemiş olduğunuz” şeklinde, “toplumun […] daha az meşgul olduğunun farkına varmaktan ötürü incinmiş iki sürgün mahkûmunun ruhu ile oradaydık.” anlamına gelen “Nous étions là, avec l’âme de deux condamnés à la relégation […] qui sont meurtris de constater que la société s’occupe moins […]” ifadesine “toplumun […] yeğlediğini fark eden iki mahkûm durumundaydık.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “merdiven” anlamına gelen “échelle” ifadesine çeviri metinde “basamaklar” şeklinde, “direnme (veya direniş)” anlamına gelen “résistance” ifadesine “dayanışma” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “meydana çıkarmak (veya göstermek, açığa vurmak)” anlamına gelen “manifester”, “(geçici) heves (veya geçici istek)” anlamına gelen “velléité” ve “ancak (veya sadece, yalnız, yalnızca)” anlamına gelen “uniquement” ifadelerine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bizim cinsimizden (veya nevimizden) maceracıların cesareti” anlamına gelen “le courage des aventuriers de notre espèce” ifadesine çeviri metinde “bizim gibi maceracılar” şeklinde yer verilmiş, “cesaret” anlamına gelen “courage” ifadesiyle “köyler” anlamına gelen “villages” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “kederli” anlamına gelen “douloureux” ifadesine çeviri metinde “zavallı” şeklinde, “bildiğin” anlamına gelen “tu […] savais” ifadesine “bildiğim” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “… belli (meblağda) bir birikmiş (veya yastıkaltı) parası olan kadınlar” anlamına gelen “[…] femmes […] d’un certain… magot” ifadesine çeviri metinde “softaca kadınlar” şeklinde, “Bu, seni şoke ediyor (veya sarsıyor)” anlamına gelen “Ça te choque” ifadesine “Kızıyorsun” şeklinde, “domuzum” anlamına gelen “mon porc” ifadesine “bizim […] domuz” şeklinde, “iğdiş horozlar” anlamına gelen “chapons” ifadesine “besili horozlar” şeklinde, “akciğerler” anlamına gelen “poumons” ifadesine “ciğerler” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “atalet (veya miskinlik, tembellik, uyuşukluk)” anlamına gelen “paresse” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “Carmen-Sylva” özel adına çeviri metinde “Cannen Sylva” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “çok dokunaklı” anlamına gelen “bien émouvante” ifadesine çeviri metinde “tatlı” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “güzel” anlamına gelen “bel (beau)” sıfatına, “bununla birlikte” anlamına gelen “néanmoins” zarfına ve “alaca karanlık denizini tek başıma seyre dalmak (veya hayranlıkla seyretmek, seyretmek, temaşa etmek) üzere orada kalarak (veya durarak)” anlamına gelen “restant là à contempler seul la mer crépusculaire” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “benimkinin kardeşi” anlamına gelen “frère du mien” ifadesine “kendiminkilerin eşi” şeklinde, “hissediyordum (veya seziyordum)” anlamına gelen “Je […] sentais” ifadesine “fark ediyordum” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “girgin, girişken, sokulgan” anlamına gelen “sociable” sıfatına çeviri metinde “uysal” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “mademki” anlamına gelen “puisque” bağlacına çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bazen” anlamına gelen “parfois” zarfına çeviri metinde “belki” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bu zavallı barın içerisinde” anlamına gelen “dans ce pauvre bar” ifadesine çeviri metinde “bu arada” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Nice, Mart 1934.” anlamına gelen “Nice, mars 1934.” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “GÜN BATIMI” anlamına gelen “COUCHER DU SOLEIL” başlığına çeviri metinde “GÜN BATISI” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “eski (veya ihtiyar, yaşlı) bir kabak” anlamına gelen “une vieille courge” ifadesine çeviri metinde “delik bir çanak” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “C’est ainsi que je suis fait.” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Anadolu” anlamına gelen “Anatolie” ifadesine çeviri metinde “Küçük Asya” (Fransızcası “Anatolie” değil “Asie Mineure” şeklindedir.) şeklinde, “çevresinde, yakınında, yöresinde” anlamına gelen “dans les parages” (Kaynak metinde “dans ces parages” şeklinde geçmektedir.) ifadesine “ücra köşesinde” şeklinde, “bilgelik, hikmet” anlamına gelen “la sagesse” ifadesine “akıl ve hikmeti” şeklinde, “bir yarım Türk lirasının tanrının (veya cennetin, göğün, gökyüzünün, semanın) bana açlığa karşı ihsan (veya nasip) ettiği tüm koruma (veya himaye, vikaye, yardım) olduğunu” anlamına gelen “qu’une demi-livre turque était toute la protection que le ciel m’accordait contre la faim” ifadesine “yarım liranın açlığa karşı tek kurtarıcım olduğunu” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bu parter” anlamına gelen “ce parterre” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “tombul” sıfatı eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde “Podaraki-mou” şeklinde geçen ifadeye çeviri metinde “Pedaki-mu” şeklinde, “göster kendini” anlamına gelen “montre-toi” ifadesine “nerdesin” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “sarı” anlamına gelen “blonde” sıfatına çeviri metinde “kumral” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “güzel” anlamına gelen “belle” sıfatına çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “kadınlar” anlamına gelen “femmes” sözcüğüne çeviri metinde “yosmalar” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “tambur” anlamına gelen “tambour” sözcüğüne çeviri metinde “trampet” şeklinde, “göğüs […] örtüyor” anlamına gelen “la poitrine couvre” ifadesine “abanıyor” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Âdeta (veya neredeyse) keman.” anlamına gelen “C’est presque du violon.” ifadesiyle “bana” anlamına gelen “me” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “kaba, gülünç veya zevksiz bir şekilde giyinmiş [olmak]” anlamına gelen “[être] mal ficelé” ifadesine çeviri metinde “toy” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “kibarca (veya sevimli bir tarzda, tatlılıkla)” anlamına gelen “aimablement” ifadesine çeviri metinde “hoşgörüyle” şeklinde, “tüm tutkusu kendini güçlü göstermektir (veya tüm tutkusu güçlü görünmektir)” anlamına gelen “toute sa passion c’est de se montrer fort” ifadesine “Tüm arzusu zulüm yapmaktır.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “İyi ve şefkatli olması da olası zira […]” anlamına gelen “Il se peut également qu’il soit bon, compatissant, car […]” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “yol işçisi” anlamına gelen “terrassier” sözcüğüne çeviri metinde “taşçı” şeklinde, “[…] Müslüman olmalılar (veya olmak mecburiyetindeler, zorundalar).” anlamına gelen “[…] doivent être musulmans.” ifadesine “[…] Müslümandır.” şeklinde, “evrensel (veya genel, üniversal)” anlamına gelen “universelle” sıfatına “insani” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “qu’il n’est guère possible de rencontrer que ches nous autres, les Orientaux, qu’aucune culture n’a encore blasés” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “kuple” anlamına gelen “couplet” sözcüğüne çeviri metinde “şarkı” şeklinde, “nakaratlar” anlamına gelen “les refrains” ifadesine “nakarat” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “inanmak” anlamına gelen “croire” sözüne (Kaynak metinde “N’en croyez rien !” şeklinde geçmektedir.) çeviri metinde “aldırmak” şeklinde (Çeviri metinde “Aldırmayın!” şeklinde geçmektedir.) yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Kazak” anlamına gelen “cosaque” ifadesine çeviri metinde “kazak” şeklinde, “ayrıca (veya hem, öte yandan, zaten)” anlamına gelen “d’ailleurs” ifadesine “aslında” şeklinde, “gösteri kaçtı” anlamına gelen “le spectacle est raté” ifadesine “tadı kalmadı” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “tabureler” anlamına gelen “tabourets”, “görünen o ki (veya görünüşe göre) bizi bekleyen” anlamına gelen “qui, paraît-il, nous attendait”, “gizlice” anlamına gelen “discrètement” ve “ sakin (veya soğukkanlı, telaşsız) bir biçimde” anlamına gelen “placidement” ifadelerine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “yastıkların üzerine devrilerek (veya düşerek, yuvarlanarak) kartları atıyordu” anlamına gelen “jetait les cartes, se renversant sur les coussins” ifadesine çeviri metinde “kâğıtları atarak arkaüstü yastıklara uzandı” şeklinde, “belirsiz (veya müphem)” anlamına gelen “vague” ifadesine “biraz baygın” şeklinde, “Sıkıldığını sanmıyorum […]” anlamına gelen “Je ne crois pas qu’il s’ennuyait […]” ifadesine “Canının sıkıldığını düşünüyordum […]” şeklinde, “en açıklarından (veya samimilerinden) biri” anlamına gelen “une des plus ouvertes” ifadesine “en açığı ve samimisi” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “itiraf (veya ikrar) etmek” anlamına gelen “avouer” ifadesine çeviri metinde “haber vermek” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “usta[ca]” anlamına gelen “expert” ifadesine “duygulu” şeklinde, “umutsuz çabalar sarf ediyormuş (veya umutsuzca çabalıyormuş)” anlamına gelen “faisait des efforts désespérés” ifadesine “başvurmadığı yer kalmamış” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Yunan” anlamına gelen “Grecque”, “onu rahatlatmaya geldi” anlamına gelen “vint la mettre à l’aise”, “şimdi (veya şu anda)” anlamına gelen “maintenant”, “birkaç onluk sterlin lira” anlamına gelen “quelques dizaines de livres sterling” ve “yetkililer” anlamına gelen “les autorités” ifadelerine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “en aksaklarından (veya topallarından) biri” anlamına gelen “une […] des plus boiteuses” ifadesine çeviri metinde “en sıradanı” şeklinde, “tahmin etmek” anlamına gelen “deviner” ifadesine “keşfetmek” şeklinde (Çeviri metinde “keşfedemeyen” şeklinde geçmektedir.), “müşfik” anlamına gelen “tendre” sıfatına “sevgi dolu” şeklinde, “amade, hazır” anlamına gelen “prêt” sıfatına “elinden geleni yapmak” şeklinde (Çeviri metinde “elimizden geleni yaparız” şeklinde geçmektedir.), “tüm sevenleri (veya onları seven herkes)” anlamına gelen “tous ceux qui les avaient aimés” ifadesine “tüm sevdikleri” şeklinde, “biz” anlamına gelen “nous” ifadesine “siz” şeklinde (Kaynak metinde “beslediğiniz” şeklinde geçmektedir.), “başkalarının, bazen tam da nefret ettiklerimizin (veya hakir gördüklerimizin, hor gördüklerimizin, önemsemediklerimizin, tahkir ettiklerimizin) sevgisi” anlamına gelen “l’amour des autres ; parfois, de ceux-là mêmes que nous méprisons” ifadesine çeviri metinde “başkalarına, hatta nefret ettiğimiz insanlara karşı duyduğumuz sevgi” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “nous cherchons partout la petite bête” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “zavallı ruhumuz (veya canımız, gönlümüz)” anlamına gelen “notre pauvre âme” ifadesine çeviri metinde “insan yüreği” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “bile” ifadesi eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “[…] kendilerini insanların çoğuna çok daha güçlü şekilde dayatan (veya zorla kabul ettiren) üstünlükleriyle toplumsal düzen de orada.” anlamına gelen “[…] l’ordre social est là, lui aussi, avec ses avantages qui s’imposent bien plus fortement à la majorité des hommes.” ifadesine çeviri metinde “[…] toplumsal düzen deçoğu insanın hoşuna giden tüm üstünlükleriyle karşımızda.” şeklinde, “Kayıtsızlıkla [veya tasasızlıkla, burnunun dikine (veya doğrusuna)] giderken (veya ilerlerken) […]” anlamına gelen “[…] en allant le nez au vent” (Le nez en l’air, au vent, la tête relevée ; avec insouciance, Larousse.) ifadesine “Sokakta dolaşıp dururken […]” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “etli dudaklı” anlamına gelen “lippu” ifadesine çeviri metinde “sarkık dudaklı” şeklinde, “[…] bunu en patavatsız (veya yersiz) şekilde yapıyorum.” anlamına gelen “Je le fais, de la manière la plus indiscrète […]” ifadesine “[…] hiç istifimi bozmuyordum.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “biraz” zarfı eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “efendi (veya usta, üstat)” anlamına gelen “maître” sözcüğüne çeviri metinde “patron” şeklinde, “taşıyarak” anlamına gelen “portant” ifadesine “sallayarak” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Türkçe” anlamına gelen “turc” ifadesiyle “güçlü (veya gür, şiddetli)” anlamına gelen “vigoureux” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “[…] bana orada bulunan kişileri göstererek […]” anlamına gelen “[…] me désignant les personnalités présentes.” ifadesine çeviri metinde “[…] orada bulunan kişileri bana tanıtıyordu.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “talihim (veya servetim)” anlamına gelen “ma fortune” ifadesine çeviri metinde “onurlu yaşantım” şeklinde, “[…] bir talih (veya bir servet)” anlamına gelen “une […] fortune” ifadesine “bir onurlanma” şeklinde, “[…] başka türlü karar verdi.” anlamına gelen “[…] décida autrement.” ifadesine “[…] beni başka yola sürükledi.” şeklinde, “burjuva (veya kent soylu)” anlamına gelen “bourgeoise” ifadesine “esnaf” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “tout […] de comparses flegmatiques, avides de rire” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “dinliyordu” ifadesi eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “hissetmeden” anlamına gelen “sans […] sentir” ifadesine çeviri metinde “hissetmiyordu” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “virane” anlamına gelen “masure” sözcüğüne çeviri metinde “bina” şeklinde, “konut (veya mesken)” anlamına gelen “demeure” sözcüğüne “oda” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “levazım (veya gereç)” anlamına gelen “fourniture” sözcüğüne çeviri metinde “boya” şeklinde, “aracı (veya vasıta)” anlamına gelen “entremetteur” sözcüğüne “kışkırtıcı” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “zira” anlamına gelen “car” bağlacına çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bronz” anlamına gelen “en bronze” ifadesine çeviri metinde “pirinç” şeklinde, “bir blöf de olmadı” anlamına gelen “ce ne fut […] pas non plus un bluff” ifadesine “uyduruk bir iş de değildi” şeklinde, “orada bir büyücü (veya göz bağcı) yaşamışçasına” anlamına gelen “comme si un sorcier eût habité là” ifadesine “sanki burada maymun oynuyormuş gibi” şeklinde, “bana yirmi Türk lirası, aşağı yukarı (veya hemen hemen) beş yüz frank, ödeyerek” anlamına gelen “me payant vingt livres turques, près de cinq cents francs, […]” ifadesine “yirmi Türk altını vererek” şeklinde, “ancak yarısı değerinde bir iş” anlamına gelen “un travail qui n’en valait que la moitié” ifadesine “değerinin iki katını” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Atölyemin önünde bile” anlamına gelen “Même devant mon atelier” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Hamlet’inin” anlamına gelen “de ton Hamlet” ifadesiyle “Hamlet’imin” anlamına gelen “de mon Hamlet” ifadelerine çeviri metinde “Hamlet’in” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bir yere rahatça yerleşen [veya rahatını (veya refahını) sağlayan]” anlamına gelen “qui prend ses aises” ifadesine çeviri metinde “rahatına düşkün olan” şeklinde, “gün boyunca” anlamına gelen “pendant la journée” ifadesine “gündüzleri” şeklinde, “müzakere etmek” anlamına gelen “discuter” fiiline (Kaynak metinde “discute” şeklinde geçmektedir.) “itirazlarda bulunmak” şeklinde (Çeviri metinde “itirazlarda bulunduğunu” şeklinde geçmektedir.) yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “yaşamak için” anlamına gelen “pour vivre” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “ünlerin boşunalığı” anlamına gelen “la vanité des gloires” ifadesine çeviri metinde “ünlülerin ne kadar boşuna övündükleri” şeklinde, “materyalist (veya maddeci)” anlamına gelen “matérialiste” sıfatına “maddi” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “gülünç” anlamına gelen “ridicule” sıfatına, “Dinle beni” anlamına gelen “Écoute-moi” ve “Subay, mahmuzlarını çınlattı (veya şıngırdattı)” anlamına gelen “L’officier fit tinter ses éperons” ifadelerine ve “Ramolot” özel adına çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “deliler” anlamına gelen “fous” ifadesine çeviri metinde “diller” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen, “tragédie” adını niteleyen ve “dâhice (veya dâhiyane)” anlamına gelen “génial” sıfatına çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “iki (veya) üç” anlamına gelen “deux ou trois” ifadesine çeviri metinde “iki” şeklinde, “Bu arada” anlamına gelen “Entre temps” zarfına “Arada bir” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “güzel” anlamına gelen “belle” sıfatına çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “kaçık (veya tuhaf)” (Personne extravagante, bizarre, un peu folle, Larousse.) anlamına gelen “piqué” ifadesine çeviri metinde “evhamlı” şeklinde, “muşamba” anlamına gelen “toile cirée” ifadesine “saten” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “karşılandım” anlamına gelen “je fus accueilli” ifadesine çeviri metinde “karşılaştım” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “hiçbir yeni gelen” anlamına gelen “aucun nouveau venu” ifadesine çeviri metinde “hiç kimse” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “entelektüel cehaletin Şam’da aldığı” anlamına gelen “que prenait l’ignorance intellectuelle à Damas” ifadesine çeviri metinde “Şam aydınlarındaki cehaletin aldığı” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “geçmek (veya uğramak)” anlamına gelen “passer par” fiiline çeviri metinde “başvurmak” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “ikinci bir kullanıma elverişsiz kılmak için bir damganın (veya pulun) üzerine özel bir işaret koymak” anlamına gelen “oblitérer” (Apposer une marque spéciale sur un timbre pour le rendre impropre à un second usage, Larousse.) fiiline çeviri metinde “damgalama” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “arkadaşım (veya ortağım, yoldaşım)” anlamına gelen “mon compagnon” ifadesine çeviri metinde “arkadaşın” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “yavaş yavaş (veya ufak ufak)” anlamına gelen “à petits pas” ifadesine çeviri metinde “küs küs” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “gönüllü” anlamına gelen “volontaire” sıfatına çeviri metinde “geçici” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “ayağı” sözcüğü eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde tek cümle hâlinde geçen “Mikhaïl, mon mentor vers qui je volais, n’y était plus.” cümlesine çeviri metinde ilk bölümü paragraf sonu, ikinci bölümü paragraf başı olacak şekilde, dolayısıyla iki cümle hâlinde (“Kendisine kavuşmak için sabırsızlandığım üstadım. Mihail artık orada değildi.” şeklinde.) yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “coşku, heyecan” anlamına gelen “émotion” sözcüğüne çeviri metinde “iştah” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “yaklaştığı gibi […] yaklaşamaz” anlamına gelen “il ne peut aborder […] comme il aborderait” ifadesine çeviri metinde “yaklaştığı gibi […] teklifsizce sokulamaz” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “simplement” zarfına çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “tenezzül etmek” anlamına gelen “daigner” fiiline (Kaynak metinde “daignèrent” şeklinde geçmektedir.) çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “(alkollü sert) içki” anlamına gelen “eau-de-vie” [Boisson alcoolique extraite par distillation de divers produits fermentés (vins, cidres, marcs, canne à sucre, fruits divers, etc.), Larousse.] ifadesine çeviri metinde “rakı” şeklinde, “içkilerimiz” anlamına gelen “nos eaux-de-vie” ifadesine “bizim rakılar” şeklinde, “nitelikli konyak” anlamına gelen “fine champagne” (Cognac de qualité supérieure, Larousse.) ifadesine “gerçek bir şampanya” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “uzun (boylu)” anlamına gelen “grand” sıfatına çeviri metinde “boylu boslu” (Uzun boylu, yakışıklı, gösterişli, TDK.) şeklinde, “bordaya (veya kıyıya) yeniden dönmekte olan kaptanın maiyeti” anlamına gelen “la suite du commandant qui regagnait le bord” ifadesine “gemiye dönmek üzere olan kaptanın kayığı” şeklinde, “Konstantinopolis” anlamına gelen “Constantinople” özel adına “İstanbul” şeklinde (İstanbul sözcüğü kaynak metinde “Stamboul” şeklinde geçmektedir.), “alaca karanlık” anlamına gelen “crépuscule” ifadesine “gurup” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “biraz” sıfatı eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Gökyüzü kapalı ama hava sakin.” anlamına gelen “Ciel couvert, mais temps calme.” cümlesine çeviri metinde “Hava kapalı, ama deniz sakindi.” şeklinde, “Yakınında duruyor, onu seyrediyor ve ona hayran kalıyordum (veya oluyordum).” anlamına gelen “Je me tenais près de lui, le regardais et l’admirais.” cümlesine “Yakınında durdum, onu hayranlıkla seyrediyordum.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “telafi jesti” anlamına gelen “geste de réparation” ifadesine çeviri metinde “bu” şeklinde, “(onun) gepgenç freri” anlamına gelen “son tout jeune frère” ifadesine “ (onun) genç arkadaşları” şeklinde, “yaşlı keşiş”i (veya “münzevi”yi) (Kaynak metinde “le vieil ermite” şeklinde bahsedilmektedir.) belirten “celui-ci” ve “pauvre petit bonhomme” ifadelerine “delikanlı” ve “zavallı yavrucak” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “üstelik” anlamına gelen “du reste” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “itiraz etmeden, görmezden gelerek kabul ediyor gibi görünüyordu” anlamına gelen “[…] semblait recevoir […] passivement, en fermant les yeux” ifadesine çeviri metinde “farkında değilmiş gibi görünüyordu” şeklinde, “(gereğinden fazla) uysalca razı olmak (veya rıza göstermek)” anlamına gelen “se prêter (trop docilement) à” fiiline [Kaynak metinde “s’y prêtait (trop docilement)” şeklinde geçmektedir.] “(daha uysal) görünmek” şeklinde [Çeviri metinde “(daha uysal) görünüyordu” şeklinde geçmektedir.] yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “je n’en savais rien” ve “mieux que” ifadelerine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “korularda (veya koruluklarda) [veya koruların (veya korulukların) içerisinde] köşesine çekildiğinden beri” anlamına gelen “depuis qu’il s’est retiré dans les bois” ifadesine çeviri metinde “itikata (İtikat: İnanma, inan, inanç, TDK.) çekildiği günden beri” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “merdivenin basamakları” anlamına gelen “les marches de l’échelle” ifadesine çeviri metinde “mertebeler” şeklinde, “bulunmak (veya yer almak)” anlamına gelen “siéger” fiiline (Kaynak metinde “siège” şeklinde geçmektedir.) “geçerli olmak” şeklinde (Çeviri metinde “geçerli olduğu” şeklinde geçmektedir.), “lütuf (veya incelik, zarafet)” anlamına gelen “grâce” sözcüğüne “azamet” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bozukluk (veya düzensizlik, karışıklık)” anlamına gelen “trouble” sözcüğüne çeviri metinde “kötülük” şeklinde, “mükemmellik” anlamına gelen “perfection” sözcüğüne “aydınlık” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “beşinci beş yıllık hayat devri (veya dönemi) [veya hayatın beşinci beş yıllık devri (veya dönemi)]” anlamına gelen “cinquième lustre d’existence” ifadesine (Lustre: Période de cinq années, Larousse.) çeviri metinde “yirmi yaş” şeklinde, “onun koruları” anlamına gelen “ses bois” ifadesine “bu korular” şeklinde, “onun uçurumları” anlamına gelen “ses abîmes” ifadesine “bu uçurumlar” şeklinde, “onun Akdeniz’i” anlamına gelen “sa Méditerranée” ifadesine “Akdeniz’in” şeklinde, “onun […] uzak oluşu” anlamına gelen “son […] isolement” ifadesine “Akdeniz’in […] uzak oluşu” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “kendinden geçme” anlamına gelen “extase” sözcüğüne çeviri metinde “kendine çekme” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bir gevezelik (veya lafazanlık)” anlamına gelen “un babillage” ifadesine çeviri metinde “bir güzellik” şeklinde, “[…] içmek ister misin?” anlamına gelen “Veux-tu boire […]” ifadesine “[…] içer misin?” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “üzüm asmaları, hüzünlü (veya melankolik) zeytin ağaçları” anlamına gelen “des vignes suspendues, des oliviers mélancoliques” ifadesiyle “Ara sıra bir soru, aynı soru, beni sıçratarak uyandırıyordu:” anlamına gelen “De temps en temps, une question, la même, me réveillait en sursaut :” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “afak (veya ufuklar)” anlamına gelen “horizons” sözcüğüne çeviri metinde “iklimler” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “taşkınlık” anlamına gelen “exubérance” sözcüğüne çeviri metinde “açgözlülük” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “veremli, frengili, arteritli, gut hastalıklı, sıracalı, bacakları felçli hâlde geri döndükleri o askerlik hizmeti yüzünden de” anlamına gelen “[…] aussi à cause de ce service militaire d’où ils rentrent tuberculeux, syphilitiques, arthritiques, goutteux, scrofuleux, les jambes paralysées” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “meziyet” anlamına gelen “vertu” sözcüğüne çeviri metinde “etki” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “bile” sözcüğü eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bunu kabul etmek durumunda kaldık” anlamına gelen “nous dûmes en convenir” ifadesine çeviri metinde “terk ettik” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “İyi biliyorum.” anlamına gelen “Je […] sais bien.” ifadesine çeviri metinde “Bilmiyorum.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “Pierre” ve “Paul” özel adlarına çeviri metinde “Petro” ve “Pavli” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “Orobeano” özel adına çeviri metinde “Orobcano” şeklinde, “temmuz” anlamına gelen “juillet” sözcüğüne “haziran” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “her zaman” anlamına gelen “toujours” zarfına çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “benim gibi düşünüyordu” anlamına gelen “[…] pensait comme moi” ifadesine çeviri metinde “benim aklımdaydı” şeklinde, “mücrim (veya hatalı, kabahatli, suçlu) zevce yüreğinin taşarcasına dolu olduğu” anlamına gelen “dont son coeur d’épouse fautive était plein à déborder” ifadesine “yüreğini dolduran” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “[Bayan Orobeano] onun [Bay Orobeano’nun] yanında yer almaya gidiyordu” anlamına gelen “elle [M^me Orobeano] allait prendre place à côté de lui [M. Orobeano]” ifadesine çeviri metinde “onun yanında yer alıyordu Bay Orobeano” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “umutsuzluk” anlamına gelen “désespoir” sözcüğüne çeviri metinde “acı” şeklinde, “biliyorum” anlamına gelen “Je […] sais” ifadesine “anlıyorum” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “yaşıyorum ve arkadaşımdan haber almayı hâlen umuyorum” anlamına gelen “je vis et j’espère toujours recevoir des nouvelles de mon ami” ifadesiyle bu ifadeyi eş anlılık yönünden etkileyen “quand” bağlacına çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “yenmek (veya zafer kazanmak)” anlamına gelen “triompher” fiiline (Kaynak metinde “triomphe” şeklinde geçmektedir.) çeviri metinde “elde edilmek” şeklinde (Çeviri metinde “elde ediliyor” şeklinde geçmektedir.), “kutsal yağ” anlamına gelen “l’huile sainte” ifadesine (Huile sainte, saintes huiles, huile consacrée, destinée à l’administration des sacrements ou utilisée dans certaines cérémonies comme le sacre des rois, Larousse.) “ölüm terleri” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “okuyan” anlamına gelen “qui lisait” ifadesine çeviri metinde “koruyan” şeklinde, “yazgılarımız” anlamına gelen “nos […] destins” ifadesine “ruhlarımız” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metindeki “düşünüyordum” fiilinin nesnesini teşkil eden ve “onun uzun, büyük ızdırabı” anlamına gelen “son long martyre” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “hemen hemen on yıl” anlamına gelen “près de dix années” ifadesine çeviri metinde “tam altı yıl” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “Toujours à ma gauche, de près ou de loin. De loin encore mieux que de près. Pendant six années de suite.” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “[…] artık beni istemiyor.” anlamına gelen “[…] ne me veut plus.” ifadesine çeviri metinde “[…] arlık beni çağırmıyor.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “Cependant, si à ma gauche il y a le vide, à ma droite il y a le monde. Ce monde, après avoir connu Mikhaïl, ne me semblait plus si laid, si hostile. De toute façon, je l’acceptais.” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bilmez (veya yabana atar) gibi” anlamına gelen “semble ignorer” ifadesine çeviri metinde “unutmuş gibi” şeklinde, “bu gündelik yaşam” anlamına gelen “ce quotidien” ifadesine “gazete” şeklinde (Quotidien sözcüğünün “gazete” anlamı da vardır fakat metinde geçen “quotidien” sözcüğü “gazete” değil “gündelik yaşam” anlamında kullanılmıştır.), “Tüm bu vakit boyunca hayatın büyüklüğüne inanmak için her (türlü) nedenim vardı.” anlamına gelen “Pendant tout ce temps, j’avais toutes les raisons de croire à la grandeur de l’existence.” ifadesine “O zamanlar hayatın büyüklüğünden esinlenmiştim.” şeklinde, “Bugün artık hiçbiri [hiçbir nedenim] yok.” anlamına gelen “Aujourd’hui je n’en ai plus aucune.” ifadesine “Bugünse o insanı kaybettim.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Büyük olan hiçbir şey çabayla yapılmaz.” anlamına gelen “Rien de grand ne se fait avec effort.” ifadesine çeviri metinde “Hiçbir büyük şey yapılmıyor.” şeklinde, “vasatlığımı hissetmemekte” anlamına gelen “que […] ne sente pas ma médiocrité” ifadesine “bayağılığını hissetmekte” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “O, ne coşturur (veya yüceltir) ne (de) kamçılar (veya kırbaçlar) […]” anlamına gelen “Il n’exalte ni ne flagelle […]” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “tehlikeye atılmak için” anlamına gelen “pour s’aventurer” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “dağlık” anlamına gelen “montagneux” sıfatına çeviri metinde “bağlık” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “çoğu zaman” anlamına gelen “la plupart du temps” ifadesine çeviri metinde “her zaman” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “ona” anlamına gelen “le” sözcüğüne çeviri metinde “bana” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “avucunun içinde tutmak” anlamına gelen (Avucunun içinde tutmak: Ona istediğini yaptıracak güçte olmak, TDK.) “mettre dans sa poche” ifadesine [Mettre quelqu’un dans sa poche, prendre une autorité absolue sur lui […] (Bir kişinin üstünde mutlak yetkiye sahip olmak.), Larousse.] çeviri metinde “Cebinden […] çıkarmak” şeklinde (Cebinden çıkarmak: Birinden çok üstün olmak, TDK.) yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “o son kalış” anlamına gelen “ce dernier séjour” ifadesine çeviri metinde “mevsim” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Çeviri metinde kaynak metindeki “Qu’ils me furent insupportables tous ces moments où je le sentais seul à contempler des paysages astrals contre la froideur desquels il luttait pour la faire acceptable à l’homme.” ifadesinin ancak “Qu’ils me furent insupportables” (“[…] benim için ne dayanılmaz oldu.”) bölümüne (Çeviri metinde “Ama ne acı geliyordu bana!” şeklinde geçmektedir.) yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde “dünyevi” anlamıyla kullanılmış olan “laïque” sıfatına çeviri metinde “laik” (Din işlerini devlet işlerine karıştırmayan, devlet işlerini dinden ayrı tutan, TDK.) şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bilhassa (veya özellikle)” anlamına gelen “surtout” zarfına çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde “d’avoir […] décrété” [“karar (veya hüküm) vermiş olma”] ifadesini niteleyen “superbement” zarfına çeviri metinde “tout” (“her şey”) sözcüğünü niteleyecek şekilde (“kesin olan her şey” şeklinde), “cürüm (veya suç)” anlamına gelen “crime” ifadesine “sorumluluk” şeklinde, “kurtulmak” anlamına gelen “se délivrer” fiiline (Kaynak metinde “kurtulmuyor” anlamına gelecek şekilde geçmektedir.) “duymak” şeklinde (Çeviri metinde “duyacağız” şeklinde geçmektedir.) yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “Un côté du monde où il n’y avait que le socialisme, pour m’occuper l’esprit, et mes voyages, pour me délasser.” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “ekim” anlamına gelen “octobre” sözcüğüne (Kaynak metinde “19 octobre 1909” şeklinde geçmektedir.) çeviri metinde “Eylül” şeklinde (Çeviri metinde “19 Eylül 1909” şeklinde geçmektedir.) yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Ben yakınımı bir alçak gibi düşündüğü ve davrandığı vakit sevmiyorsam […]” anlamına gelen “Si je n’aime pas mon prochain, lorsqu’il pense et agit comme une canaille […]” ifadesiyle “yazgı” anlamına gelen “destin” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Çeviri metinde yer verilmeyen “Si je n’aime pas mon prochain, lorsqu’il pense et agit comme une canaille […]” ifadesinin “lorsqu’il pense […] comme une canaille” [“bir alçak gibi düşündüğü […] vakit” (Çeviri metinde “alçakça düşündüğünü […] gördüğümde” şeklinde geçmektedir.)] bölümü cümlenin ilk bölümündeki “je n’aime pas” (“sevmiyorum”) ifadesiyle değil ikinci bölümündeki “je l’aime et j’ai pitié de lui” (“onu seviyor ve ona acıyorum”) ifadesiyle birleştirilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “Jean” ve “Jacques” özel adlarına çeviri metinde “Yani” ve “Yako” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “genellikle” anlamına gelen “souvent” ile “hep” anlamına gelen “toujours” ifadelerine çeviri metinde yer verilmemiş, “genellikle ihaneti ve hep ölümüyle” anlamına gelen “souvent par la trahison et toujours par la mort de” ifadesi “ihaneti ya da ölümü ile” şeklinde çevrilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Tamamlanmış (veya yerine getirilmiş) vazife bir gerçektir, güneş gibi besbelli (veya parlak) bir gerçekliktir.” anlamına gelen “Le devoir accompli est un fait, une réalité éclatante comme le soleil.” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “yave (veya budalalık, saçmalık)” anlamına gelen “ineptie” ifadesine çeviri metinde “yaver” şeklinde, “Batı (veya Batılı)” anlamına gelen “occidental” ifadesine “Doğu” şeklinde yer verilmiştir.

Bu sözcükler çeviri metnin ilk baskısında “yave” ve “Garp” şeklinde, söz konusu baskıda “yaver” ve “Doğu” şeklinde geçmektedir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “ne (senin) Mısır’ın ne Suriye’n ne de […] Yunanistan’ındır” anlamına gelen “Ce n’est pas ton Égypte, ni ta Syrie, ni ta Grèce” ifadesine çeviri metinde “ne Mısır’ın, ne Suriye’nin, ne de […] Yunanistan’ındır” şeklinde yer verilmiştir.