✻ Kaynak metinde geçen ve “hayale dalmak” anlamına gelen “être dans les nuages” deyimine (Kaynak metinde “Tu es […] dans tes nuages !” şeklinde geçmektedir.) çeviri metinde “havalanmak” [Temiz hava alması sağlanmak, havası değiştirilmek; yerden ayrılıp göğe yükselmek, bir şey hava akımıyla yer değiştirmek; kibirli, gururlu, çalımlı davranışlarda bulunmak; yerinde oturamaz duruma gelmek, beğenilmeyen davranışlarda bulunmak. (TDK)] şeklinde (Çeviri metinde “[…] havalanmışsın!” şeklinde geçmektedir.) yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “barakayı” anlamına gelen “la baraque” ifadesine çeviri metinde “barakanızı” şeklinde, “bırakıp giderim, terk ederim” anlamına gelen “je […] plaque” ifadesine “dümdüz ederim burada” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “beni biraz önce öpen sen misin?” anlamına gelen “C’est toi qui m’as embrassé tout à l’heure ?” ifadesine çeviri metinde “Biraz önce beni öpen sen değil miydin?” şeklinde, “Adrien” özel adına “Adiren” şeklinde, “dehşete düşmüş” anlamına gelen “épouvanté” ifadesine “öfkeyde” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “bir şey yüzünden” ifadesi eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bir yerde” anlamına gelen “quelque part” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “gürültü” anlamına gelen “bruit” ifadesine çeviri metinde “gevezelik” şeklinde, “nerede olduğunu bilmiyorum” anlamına gelen “je ne sais pas où” ifadesine “ne olduğunu bilmiyorum” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “tabaka, enfiye kutusu” anlamına gelen “tabatière” ifadesine çeviri metinde “tabaka sahipleri” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bir kez, geçmişte, vaktiyle” anlamına gelen “une fois” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “dilber” ve “kanıtladın” ifadeleri eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Kefalonyalı” anlamına gelen “céphalonite” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “şarap” sözcüğü eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “sigarasını sarıyor ve teşekkür olarak (veya yerine) tabakayı bir papa kadar ciddi hâlde yere atmaya başlıyordu” anlamına gelen “il […] roulait sa cigarette, et, sérieux comme un pape, commençait, en guise de remerciement, à envoyer l’instrument par terre” ifadesine çeviri metinde “sigarasını bir papaz ciddiyetiyle sarıyor, teşekkür olarak da, tabakayı yere düşürüyordu” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “ahmak, aptal” anlamlarına gelen “bête” ifadesi “saf” şeklinde çevrilmiştir.

✻ “Üstelik hem genç hem güzel yüzlü olma bedbahtlığına sahipsiniz” anlamına gelen “En plus, vous avez le malheur d’être jeune et beau” ifadesi “Ayrıca da genç ve güzel olmanız da şanssızlık” şeklinde çevrilmiştir.

✻ “(Bu iki nitelik) Türkiye’de ancak zeki olunduğunda servet getirir” anlamına gelen “qui ne font fortune en Turquie que lorsqu’on est intelligent” ifadesi “(Bu iki nitelik) kurnazlıkla birlikte, Türkiye’de insana servet kazandırır” şeklinde çevrilmiş, çeviriye kaynak metinde bulunmayan ve yazara ait olmayan “ama siz öyle değilsiniz” yargısı eklenmiştir.

✻ “Bu evde size gereken ne varsa ve veladetinizin size umdurduğundan daha fazlasına sahipsiniz” anlamına gelen “Dans cette maison vous avez tout ce qu’il vous faut, et plus que ce que votre naissance vous faisait espérer” ifadesi “Bu evde siz gerekenden, hatta umduğunuzdan daha fazlasına sahipsiniz” şeklinde çevrilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “eminim ki” anlamına gelen “je suis certaine […] que” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “ağlamak” anlamına gelen “pleurer” fiiline çeviri metinde “üzülmek” şeklinde, “Tanrı göstermesin” anlamına gelen “à Dieu ne plaise” ifadesine “Tanrı bilir” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Bu, Adrien’e açıklanamaz (veya anlaşılmaz, izah edilemez, tuhaf) görünmüş ve Adrien bunu gözlemlemeye başlamıştı (veya koyulmuştu).” anlamına gelen “Cela lui avait paru inexplicable, et il s’était mis à l’observer.” ifadesine çeviri metinde “Bunu bir türlü açıklayamadı ve kendini incelemeye başladı.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde tekil olarak geçen “le hasard” (rastlantı, talih, tesadüf) ifadesine çeviri metinde çoğul olacak şekilde (“rastlantılar” şeklinde), “insan avcısı” anlamına gelen “le pêcheur d’hommes” ifadesine “balıkçılar” şeklinde yer verilmiştir. Ayrıca “le pêcheur d’hommes de Villeneuve” ifadesinin açıklaması olan “1. Romain Rolland” dipnotuna çeviri metinde hiçbir şekilde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “içkiler” anlamına gelen “des eaux-de-vie” ifadesine çeviri metinde “rakı” şeklinde, “Bu, hiçbir şey: Daha fazla namussuz* olabilirim.” anlamına gelen “Et ça ce n’est rien : je peux l’être davantage.” ifadesine “Bu, bir şey değil, daha çok namussuz olmak istiyorum.” şeklinde yer verilmiştir.

* l’, cümlenin iki önceki cümlesinde geçen “malhonnête” sözünü belirtmektedir. 

✻ Kaynak metinde geçen ve “Hem (veya ayrıca) reaya olarak belgelerim (veya kâğıtlarım) bile vardı.” anlamına gelen “D’ailleurs, j’avais meme des papiers comme raïa.” cümlesine çeviri metinde “Ayrıca, Osmanlı yurttaşı olarak kâğıtlarım bile yoktu.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Oysaki bu kişide asıl eksik olan hayatın (temel) direğidir. Bu idi bende eksik olan.” anlamına gelen “Et pourtant c’est le pilier même de la vie qui lui manque. Il me manquait.” cümlelerine çeviri metinde “Bu, içinde var olmayan yaşamın vaz geçilmez şeyidir. Ben de de yoktu.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde tekil olarak geçen ve “gerçek” anlamına gelen “la vérité” ifadesine çeviri metinde “gerçekler” şeklinde, “[…] istemeye (veya rica etmeye, sormaya) geliyordum.” anlamına gelen “[…] je venais pour […] demander […]” ifadesine “[…] sormaya kalkıştım.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Şam” anlamına gelen “Damas” özel adına çeviri metinde “Dama” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “ama bundan (bu havadan) boğulan tek kişi sevdiğim neşeli mahluk oluyordu” anlamına gelen “mais la seule qui s’y asphyxiât était la joviale créature que j’aimais” ifadesine çeviri metinde “ancak sevdiğim kızın neşesi bana soluk aldırabiliyordu” şeklinde çevrilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “olmayacağıma” anlamına gelen “que […] je ne serais” ifadesine çeviri metinde “olacağıma” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Kaçın (veya Kendinizi kurtarın)!” anlamına gelen “Sauvez-vous !…” ifadesine çeviri metinde “Bizi kurtarın!..” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Çeviri metne kaynak metinde yer almayan ve yazara ait olmayan “yüzüme”, “çalıştım” ve “başladım” sözcükleri eklenmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “tasarlamak” anlamına gelen “concevoir” fiiline çeviri metinde “geliştirmek” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde çoğul olarak geçen “sefahatler” (“ces débauches”) ve “ertesi günler” (“les lendemains”) ifadelerine çeviri metinde tekil hâlde (“sefahat” ve “ertesi gün” şeklinde) yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “benim için iğrençti (veya menfurdu)” anlamına gelen “[…] étaient atroces pour moi” ifadesine çeviri metinde “benim için korkunç oldum” şeklinde, “oda” anlamına gelen “la chambre” ifadesine “odam” şeklinde, “mürrüsâfi” anlamına gelen “myrrhe” ifadesine “kokulu otlar” şeklinde, “çılgınlık, delilik” anlamına gelen “la folie” ifadesine “çılgınlığım” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “defetmek, itelemek” anlamına gelen “repousser” fiiline (Kaynak metinde “repoussait” şeklinde geçmektedir.) çeviri metinde “saklamak” şeklinde (Çeviri metinde “saklıyordu” şeklinde geçmektedir.) yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “Bir Kira başka (bir) şeydi!” anlamına gelen “Autre chose était une Kyra !” cümlesine çeviri metinde “Kira ise başka bir dertti!” şeklinde, “O, beni dünyada terk etmezdi.” anlamına gelen “Elle ne m’aurait quitté pour rien au monde.” cümlesine “Beni hiç yoktan terkedip gitmişti.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen, “minik” anlamına gelen ve “ekmek” ismini niteleyen “petit” sıfatıyla “Dördünü de çiğnemeden yuttu.” anlamına gelen “Il les dévora tous les quatre sans mâcher.” cümlesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “bir değnek tarafından dokunulmuş kristal bardakların çınlamasını hatırlatan” anlamına gelen “rappelant le tintement des verres de cristal touchés par une baguette” ifadesine çeviri metinde “bir değneğe değiyormuş gibi çınlayan” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “koşmam (veya koşuşum)” anlamına gelen “ma course” ifadesine çeviri metinde “hızlı koşmam” şeklinde, “bağırmak, ulumak” anlamına gelen “hurler” fiiline (Kaynak metinde “hurlai-je” şeklinde geçmektedir.) “sızlanmak” şeklinde (Çeviri metinde “sızlandım” şeklinde geçmektedir.) yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen “Je criai de joie ! De toutes mes forces défaillantes, je m’élançai vers la porte, et j’y cognais rageusement des poings et des pieds à la fois. Aussitôt, une petite porte s’ouvrit à côté de la grande, et un cavas en uniforme apparut.” paragrafına çeviri metinde yer verilmemiş, çeviriye bir sonraki cümleden devam edilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “İnsan alçaklığı öylesineydi ki ancak kendisiyle karşılaştırılabilir, zira yeryüzünün tüm mahlukatı içerisinde ancak insanoğlu bu denli alçalabilir.” anlamına gelen “L’abjection humaine était telle qu’on ne pourrait la comparer, qu’à elle-même, car seul le genre humain, de toutes les créatures de la terre, peut se dégrader à ce point.” cümlesine çeviri metinde “İnsana yapılan alçaklık, yalnızca yapılanlarla ölçülürdü, çünkü yeryüzündeki bütün varlıklar içinde, yalnızca insan bu derece aşağılanabilirdi.” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “simalar (veya yüzler)” anlamına gelen “figures” sözcüğüne çeviri metinde “günler” şeklinde, “acılığı (veya kederi) neşeyle değiştirdi” anlamına gelen “[…] ont remplacé l’amertume par la joie” ifadesine “acıların yerini neşe aldı” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “ebedî” anlamına gelen “éternel” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “delikanlılık, ergenlik, yeni yetmelik” anlamına gelen “adolescence” sözcüğüne çeviri metinde “çocukluk” şeklinde, “antikite (veya İlk Çağ)” anlamına gelen “antiquité” sözcüğüne “eskileri” şeklinde, “[antikitenin (veya İlk Çağ’ın)] filozofları” anlamına gelen “ses philosophes” ifadesine “filozoflar” şeklinde, “bilinçli sakinlik” anlamına gelen “le calme conscient” ifadesine “sakin bilinç” (la conscience calme) şeklinde, “tam anlamıyla” anlamına gelen “c’est le cas de le dire” ifadesine “bunu söylemenin tam sırası” şeklinde, “Büyük İskender’in arkadaşı olan bir generalin Darius tarafından önerilmiş olan barış teklifi lehinde fikrini beyan ettiği” anlamına gelen “où un général, ami d’Alexandre le Grand, opina en faveur de l’offre de paix proposée par Darius” ifadesine “Büyük İskender’in dostu olan bir generale Darius’a barış çağrısı yapılmasının iyi olacağını söylenir” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “aşağı yukarı tüm Lübnan’ın olduğu gibi pitoresk (veya resimsi) olan” anlamına gelen “village pittoresque comme l’est presque tout le Liban” ifadesine çeviri metinde “aşağı yukarı bütün Lübnan’da bulunan hoş bir köye” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “o vakit bana olan cömertliğiniz karşılığını geniş ölçüde almış olacak” anlamına gelen “alors votre générosité envers moi sera largement compensée” ifadesine çeviri metinde “zamanda iyiliğiniz rahatça karşılığını bulur” şeklinde yer verilmiştir.

✻ Kaynak metinde geçen ve “hâlen” anlamına gelen “encore” ifadesine çeviri metinde yer verilmemiştir.